حمل و نقل زمینی؛ راهی به قدمت تاریخ
حملونقل به معنای سیستم و مجموعه‌ای از راهکارها برای جابهجایی کالا، تجهیزات و مسافر است. حملونقل زمینی یکی از انواع حملونقل بر اساس شبکه حملونقل و وسیله آن است که تمامی وسایل نقلیه‌ای را که بر روی زمین حرکت می‌کنند، در برمی‌گیرد. حمل و نقل زمینی نظامی اما از انواع حملونقل زمینی بر اساس شرایط نظامی یا متقاضی سازمان نظامی در این نوع حملونقل است.
حملونقل زمینی پیشینه‌ای به قدمت تاریخ بشر دارد و هرجا که بشر با یا بدون کالا و تجهیزات خود نیاز به جابهجایی داشته است، حملونقل زمینی از مهم‌ترین راه‌های پیش روی او بوده است. حملونقل زمینی، تمامی سیستم‌های حملونقل را که در جابجایی مردم و کالا به ارائه خدمات مشغول هستند، دربرمی‌گیرد. بعضی از این سیستم‌ها عبارتند از:
- شبکه‌های ریلی اعم از شبکه‌های ریلی قطار، مترو و مونوریل
- شبکه‌های جاده‌ای از بزرگراه‌ها و جاده‌ها
- شبکه‌های حملونقل عمومی، زیرساخت و لوازم آن
- خطوط مخصوص دوچرخه
- شبکه راه‌های عابر پیاده و قوانین مربوط به آن
انواع حمل و نقل زمینی
سیستم حملونقل زمینی نقشی حیاتی در اتصال جوامل و توسعه روابط کاری و تجاری بین اقوام و جوامع دارد. کار اساسی این سیستم، تدوین قوانین مناسب، ایجاد زیرساخت‌ها، تامین امنیت مسافران و کالا و پیشگیری از حوادث است. در روش حمل و نقل زمینی نظامی نیز از این نوع حملونقل استفاده میشود. حملونقل زمینی بر اساس شبکه حملونقل، دو نوع اساسی دارد که ویژگی‌های آن‌ها را با هم مرور می‌کنیم.
حمل و نقل جاده‌ای
جاده‌ها زیرساخت اساسی شبکه حملونقل جاده‌ای هستند. جاده‌ها امکان مسافرت و حملونقل کالا و مسافر را بین دو نقطه فراهم می‌کنند. حملونقل زمینی افراد با اتوبوس و خودرو و حملونقل زمینی کالا با انواع کامیون راه‌های رایج در این نوع حملونقل هستند.
حمل و نقل ریلی
حملونقل ریلی راهی مهم و کاربردی برای جابهجایی کالا و مسافر در داخل و خارج از کشورها است. این نوع از حملونقل از دوران انقلاب صنعتی در قرن نوزدهم میلادی در اروپا آغاز شد و توسعه بازرگانی و روابط اقتصادی بینالمللی از مزایای آن بود. قطارها و مترو وسایل رایج حملونقل ریلی هستند.
حمل و نقل زمینی نظامی چیست؟
حمل و نقل زمینی نظامی به طور کلی به معنای جابهجایی کالاها و افراد توسط گروه‌های نظامی مانند ارتش یا دیگر اپراتورها و شرکت‌های تحت قرارداد با سازمان‌های نظامی است. این نوع از حملونقل مخصوص زمان جنگ نیست و در زمان صلح نیز مورد استفاده سازمان‌های نظامی قرار می‌گیرد.
لجستیک یا بهینه‌سازی حمل و نقل زمینی نظامی
حمل و نقل زمینی نظامی به دلیل حساسیت آن چه در زمان جنگ و چه در زمان صلح در راستای آمادگی نیروهای مسلح، از اهمیت بالایی برخوردار است. تجربه جنگ‌ها به دولت‌ها و کشورها استراتژی‌ها و راه‌هایی را برای بهینه‌سازی و توسعه امکانات و تامین امنیت در این نوع از حملونقل آموخته است که مجموعه آن‌ها را لجستیک می‌نامیم. لجستیک (Logistics) یا آماد در علوم نظامی به معنای حفاظت از زنجیره تامین مواد و کالای مورد نیاز گروه‌های نظامی است.
اهمیت لجستیک
لجستیک از نوع نظامی در طول تاریخ به عنوان راهی برای حفاظت از کیان و مرزهای کشورها مطرح بوده است. لجستیک نظامی مزایای گوناگونی دارد که یکی از آن‌ها توسعه شبکه‌های حمل و نقل نظامی مانند شبکه ریلی و شبکه جاده‌ای و تامین امنیت آن‌ها است. این کار علاوه بر مزایایی که برای عملیات‌های نظامی دارد، موجب توسعه زیرساخت‌های حملونقل با هدف ترانزیت کالا و جابهجایی مسافر برای افراد و سازمان‌های غیر نظامی نیز میشود.
در طول تاریخ بسیاری از جاده‌ها، قلعه‌ها، کاروانسراها و دژها ابتدا با مقاصد نظامی ساخته شدند؛ اما به تدریج همین تاسیسات زیربنایی، ارتباط بیشتر اقوام و تمدن‌ها و توسعه بازرگانی داخلی و خارجی را برای کشورها به ارمغان آورده است. امروزه در بسیاری موارد، هر دوی این اهداف به صورت توامان با هم دنبال می‌شوند.
در لجستیک زمینی نظامی به چه نکاتی باید توجه کرد؟
لجستیک زمینی نظامی بر موضوع بهینه‌سازی حمل و نقل زمینی نظامی تمرکز دارد. این نوع از لجستیک، تداوم و پشتیبانی مستمر از عملیات‌های نظامی را مقدور می‌سازد. همکاری و هماهنگی دقیق بین اجزای مختلف سازمان نظامی یکی ضرورت‌های لجستیک زمینی نظامی است.
فرماندهان آماد و پشتبانی زمینی نظامی، افرادی هستند با استفاده از استراتژی‌های گوناگون و توجه به نکات مهم در دانش لجستیک، از زنجیره تامین مواد و جابهجایی نیروهای نظامی بین نقاط مختلف کشور یا در حوالی جبهه‌های نبرد حفاظت می‌کنند. انتخاب مسیر، تهیه یا انتخاب وسایل نقلیه، بستن قرارداد با شرکت‌های دولتی و خصوصی حملونقل و برنامه‌ریزی حملونقل از جمله وظایف این فرماندهان است. در ادامه با بعضی از استراتژی‌ها و نکات مهم در لجستیک زمینی نظامی آشنا می‌شویم.
شبکه های حمل و نقل
ایجاد، بررسی، توسعه و حفظ امنیت شبکه‌های حملونقل جاده‌ای و ریلی یکی از مهم‌ترین وظایف لجستیک زمینی نظامی است. بدون توجه به شبکه‌های حملونقل نه تنها حمل و نقل زمینی نظامی، بلکه تمامی اقتصاد کشورها دچار اختلال میشود. بدون امکان دسترسی به بازارها و منابع، رشد اقتصادی متوقف میشود و بدون دستیابی به تسهیلات حملونقل، کیفیت سطح زندگی کاهش می‌یابد.
نقش شبکه حملونقل در تدارکات نظامی و آماد نیز نقشی بنیادی است. توسعه شبکه حملونقل باعث تسهیل امور حملونقل در اعزام نیروهای نظامی و ادوات جنگی به جبهه‌ها و مراکز نظامی میشود. فعالیتهای تونل‌سازی، راه‌سازی، احداث خطوط راه‌آهن و پل‌سازی در مناطق جنگی، تامین نیازهای اساسی جبهه‌ها، مراکز نظامی و پشت جبهه‌ها را سهولت می‌بخشد.
نقش سرعت در حمل و نقل زمینی نظامی
سرعت عاملی تعیین‌کننده و حیاتی در حمل و نقل زمینی نظامی و لجستیک نظامی است. بسیاری از تصمیمات حمل‌ونقلی در لجستیک نظامی، حاصل روزها و ماه‌ها بررسی، عملیات شناسایی و هماهنگی هستند؛ در حالی که خود عملیات حملونقل باید در کمترین زمان ممکن صورت پذیرد. بسیاری اوقات موفقیت در یک عملیات نظامی، به تمامی به سرعت حملونقل نظامی بستگی دارد.
سیستم اطلاعات جغرافیایی
بهره‌مندی از یک سیستم یکپارچه اطلاعات جغرافیایی از دیگر استراتژی‌های لجستیک نظامی زمینی است. برای فرماندهان لجستیک و همین‌طور برای شرکت‌های حملونقل خصوصی طرف قرارداد با سازمان‌های نظامی، بسیار اهمیت دارد که از مکان دقیق کاروان‌های حملونقل و نقاط مقصد، اطلاعات دقیق جغرافیایی داشته باشند. سیستم اطلاعات جغرافیایی، این مهم را برای آن‌ها فراهم می‌کند.
سیستم اطلاعات جغرافیایی، اطلاعات مکان‌دار فضایی را با اطلاعات جغرافیایی یک پدیده خاص روی نقشه مرتبط می‌سازد. بنابراین اطلاعات به شکل عوارض جغرافیایی در رایانه ذخیره میشود. برای مثال، شبکه راه‌ها به شکل شماری از خطوط تعریف شده روی نقشه ظاهر می‌شوند. البته برای دستیابی به اطلاعات مربوط به جاده‌ها، مانند نوع جاده، سال احداث و کیفیت جاده باید به پایگاه اطلاعاتی داده‌های مربوط به داده‌ها مراجعه کرد.
مزایای استفاده از دانش لجستیک در صنعت حمل و نقل
از دانش لجستیک می‌توان در مدیریت زنجیره تامین در صنعت حملونقل استفاده کرد. در جهان بهترین نوع زنجیره تامین از نظر هزینه، تمرکز فعالیتهای مربوط با تجمیع و توزیع در یک محل است که هزینه های حملونقل، انبارداری، کنترل و جابهجایی موجودی را کاهش می‌دهد. این نوع زنجیره تامین در واقع برگرفته از دانش لجستیک است.
لجستیک به عنوان پشتیبان فعالیت های تجاری و تولیدی، نقش حیاتی در تحقق رشد اقتصادی کشورها ایفا می‌کند و اهمیت لجستیک کارا در رشد اقتصادی و تجارت غیر قابل انکار است. وجود مراکزی که بتوانند خدمات حملونقل را با سیستم برآمده از دانش لجستیک ارائه دهند، به شرط ایجاد تمرکز، صرفه ناشی از مقیاس و ارائه تخصصی خدمات با کیفیت بالا، می‌تواند دغدغه کاهش هزینه صاحبان کالا را کاهش دهد.
یک مرکز حملونقل لجستیکی محلی است که در آن کلیه فعالیتهای مرتبط با حملونقل، انبارداری، توزیع و دیگر خدمات لجستیکی کالاها در سطوح بینالمللی و ملی توسط چندین متصدی انجام میشود. بهره‌مندی از دانش لجستیک به عنوان بخشی از مدیریت زنجیره تامین می‌تواند منافع بسیاری را نصیب کشورها نماید. بعضی از این مزایا به اختصار عبارتند از:
- موجودی‌های کمتر
- بهره‌وری بالاتر
- چابکی بیشتر
- موعدهای تحویل کوتاه‌تر
- سود بیشتر از انجام عملیات حملونقل
- رعایت حقوق بیشتر مشتری
- قابلیت مشاهده و ردگیری رویدادها
- کاهش هزینه‌‌‌های حملونقل
- افزایش خدمت‌رسانی به مصرف‌کنندگان
- ایجاد مزیت‌های رقابتی
- تعامل نزدیک‌تر با تامین‌کنندگان
- ایجاد فرصت برای خرید بیشتر، با هزینه کمتر
- ایجاد مرجع پاسخگویی
- توانایی اجرای دقیق سیستم ها به صورت ترکیبی
خدمات حمل و نقل زمینی نظامی توسط شرکت‌های حمل و نقل
خدمات حمل و نقل زمینی نظامی تنها از جانب خود سازمان‌های نظامی صورت نمی‌گیرد؛ بلکه در بسیاری از مواقع این سازمان‌ها از خدمات حملونقل شرکت‌های خصوصی ملی و بینالمللی بهره می‌گیرند. این شیوه برون‌سپاری وظایف حملونقل امکانات و توانایی‌های سازمان‌های نظامی را نیز افزایش می‌دهد.
شرکت حملونقل بینالمللی ستاره آبی دریا با بیش از دو دهه تجربه حملونقل بینالمللی این افتخار را دارد که از توانایی، تجربه و امکانات کافی برای حمل و نقل زمینی نظامی برخوردار است. شرکت حملونقل بینالمللی ستاره آبی دریا با پایبندی به اصول حمل کالا بر اساس قوانین ملی و بینالمللی، برترین خدمات حمل‌ونقلی را در تمامی شیوه‌های حملونقل دریایی، جاده‌ای، ریلی، هوایی ارائه می‌کند.
