اتحادیه بین‌المللی حمل و نقل جاده‌ای (IRU) چیست ؟ ( IRU – INTERNATIONAL ROAD TRANSPORT UNION) در ۲۳ مارس ۱۹۴۸ در ژنو تأسیس شد.
این اتحادیه توسط شورای اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل و شورای اروپا به عنوان مشاور سازمان های مذکور برگزیده شد. با وجود اینکه اتحادیه بین المللی حمل و نقل جاده ای ( IRU ) در ابتدا مسائل خاص اروپا را مدنظر داشت، پس از مدت کوتاهی به عنوان تنها سازمان بین المللی، نماینده حمل و نقل جاده ای شناخته شد و توسط سازمان های بین المللی از این اتحادیه خواسته شد که تجربیاتش را در اختیار کلیه کشورهای جهان قرار دهد.از اهداف اتحادیه بین المللی حمل و نقل جاده ای، می توان به افزایش رشد اقتصادی در بیش از 100 کشور و حمایت از بهم پیوستن همه اپراتورهای حمل ونقل جاده ای دنیا، اشاره کرد.
اتحادیه بین المللی حمل و نقل جاده ای (IRU) در حال حاضر دارای حدود ۱۵۲ عضو از جمله جمهوری اسلامی ایران است که به اعضای فعال (فدراسیون های ملی حمل و نقل جاده ای) و وابسته (شرکت ها، گروه ها و دست اندرکارانی که به فعالیت های اتحادیه ای علاقه مندند) تقسیم می شوند.
اعضای فعال ۱۰۴ عضو از جمله اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران و اعضای وابسته ۴۸ عضو از جمله شرکت های ولوو و اسکانیای سوئد هستند.
تاریخچه
پس از جنگ جهانی دوم اقتصاد اروپا رونقی دوباره گرفت و حجم مبادلات بازرگانی آن افزایش یافت، همه شقوق حمل و نقل به ویژه حمل و نقل بین المللی نقش حساس و مهمی در ایجاد ارتباط نزدیک بین کشورها ایفا می کردند. در چنین اوضاع و احوالی نیاز به یک سازمان بین المللی که بتواند کلیه موسسات و شرکت های حمل و نقل بین المللی جاده ای را گرد خود جمع کند، بیش از پیش احساس می شد.
در نتیجه این احساس و نیاز، با ابتکار و اتحاد انجمن های حمل و نقل جاده ای مسافری و باری از هشت کشور اروپایی سوئد ، دانمارک ، نروژ، هلند، بلژیک، فرانسه، انگلستان، سوئیس و با کوشش بی دریغ شخصیت هایی چون دکتر «اف ارنست اسپات» از هلند، آقای «پر ـ ای اریکسون» از سوئد و آقای «کلودلبلان» از فرانسه، اتحادیه بین المللی حمل و نقل جاده ای در ۲۳ مارس ۱۹۴۸ در ژنو تأسیس شد.
دیری نپایید که این اتحادیه توسط شورای اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل و شورای اروپا به عنوان مشاور سازمان های مذکور برگزیده شد.
کنوانسیون جهانی TIR
در سال 1940، IRU سیستم TIR را که در ابتدا به صورت یک توافقنامه بین دولتی در نظر گرفته شد، معرفی کرد که بعداً به یک کنوانسیون جهانی تبدیل شد.
TIR تنها سیستم حمل و نقل جهانی است که به ابزاری برای تسهیل تجارت بین اروپایی پس از جنگ، در چارچوب روابط شکننده ژئوپلیتیکی تبدیل شد. TIR این امکان را فراهم می کند که کالاها از کشور مبدا، از طریق کشورهای ترانزیت، به کشور مقصد حمل شود.ساده ترین، مطمئن ترین راه برای جابجایی کالا از مرزهای بین المللی متعدد است که زمان و هزینه های حمل ونقلی و گمرکی را کاهش می دهد
کنوانسیون CMR
کنوانسیون مربوط به قرارداد حمل بین المللی کالا از طریق جاده (CMR) در سال 1956 امضا شد. این کنوانسیون برای اولین بار مسئولیت ها و تعهدات طرف های خصوصی درگیر در حمل و نقل کالا را مشخص کرد. CMR، تا به امروز پرکاربردترین سند در مورد حمل و نقل بین فرستنده، گیرنده است. کنوانسیون CMR در حمل و نقل بین المللی جاده ای کالا و همچنین در حالت های خاص در حمل ترکیبی به شرطی که کالا از وسایل نقلیه جاده ای تخلیه نشود مورد استفاده قرار می گیرد.
استاندارد سازی کانتینرهای حمل و نقل در دهه 1970 شیوه حمل و نقل کالا را دوباره متحول کرد. در سال 1975 یک کنوانسیونی منعقد شد و تضمین کرد که TIR به بهترین ابزار حمل و نقل برای حمل و نقل بین وجهی تبدیل شده است، مشروط بر اینکه حداقل یک قسمت از سفر از طریق جاده انجام شود.
از سال 2010 به بعد، با پیوستن چین، هند و پاکستان به شبکه TIR، گسترش جهانی IRU شتاب گرفت. اینها تنها سه کشور از آخرین کشورهایی هستند که کنوانسیون TIR را به تصویب رسانده اند و 40 درصد از جمعیت جهان را شامل می شوند.
با پیوستن انجمن حمل و نقل جاده ای چین به IRU، و با علم به اینکه چین یک قدرت جهانی در حال ظهور است، IRU مفهوم احیای جاده باستانی ابریشم را آغاز کرد. ابتکار حمل و نقل زمینی جدید اوراسیا (NELTI) به عنوان گام بعدی اساسی در استراتژی IRU برای اتصال کسب و کارها در آسیا و اروپا در امتداد خشکی اوراسیا به تمام بازارهای بزرگ جهانی و همچنین افزایش آگاهی عمومی و تجاری از فرصت های عظیم ایجاد شده در نظر گرفته شد.
اکنون شبکه ای در حال رشد از کریدورهای تجارت دیجیتال در سراسر جهان وجود دارد که توسط TIR و e-CMR، استاندارد جهانی را برای حمل و نقل دیجیتالی ارائه می دهد.
سازمان ملل قطعنامه ای را تصویب کرده است که بر اهمیت e-CMR تاکید می کند و یک توافقنامه با IRU امضا کرده است که از دیجیتالی شدن کامل رویه ترانزیت گمرکی TIR حمایت می کند.
تشکیلات سازمانی اتحادیه بین المللی حمل و نقل جاده ای (IRU)
اتحادیه بین المللی حمل و نقل جاده ای (IRU) شامل پنج بخش است:
۱- شورای مدیریت یا مجمع عمومی که بالاترین مرجع اتحادیه است و کارهای اساسی آن، تعیین سیاست کلی اتحادیه، تصمیم گیری درباره تمام فعالیت هایی که در صلاحیتش قرار می گیرند، قبول یا رد تقاضای عضویت و انتخاب اعضای هیأت مدیره است. این شورا از سه بخش تشکیل شده است:
- بخش اول: حمل و نقل تجاری مسافر (حمل و نقل مسافر در مقابل کرایه و درآمد شامل تاکسی ها، اتومبیل های کرایه و سایر وسایل حمل و نقل مسافر عمومی با راننده)
- بخش دوم: حمل و نقل تجارتی کالا (حمل کالا در مقابل کرایه و درآمد)
- بخش سوم: حمل و نقل شخصی یا غیر تجاری کالا و مسافر (مربوط به حمل و نقل به حساب شخصی)
۲- هیأت مدیره که عضو اجرایی شورا است و متشکل از یک مدیرعامل و هشت عضو هیأت مدیره می باشد و کارش نظارت بر مدیریت اتحادیه است.
۳- دبیرخانه که محل آن در ژنو بوده و مجری تصمیمات متخذه از سوی مدیرعامل و شورا و همه امور دیگر مدیریت و معرفی اتحادیه و برقراری ارتباط بین مراجع مختلف اتحادیه با اعضا و حفظ ارتباط با سایر سازمان های بین المللی است.
۴- کمیته های هفتگانه مشورتی: اتحادیه دارای هفت کمیته است که به عنوان مراجع مشورتی در زمینه های زیر فعالیت می کند:
- فنی
- حقوقی
- ایمنی جاده ای
- مسائل گمرکی
- روابط کاری
- اساسنامه
- مالی
۵- کمیته های سه گانه ارتباطی: اتحادیه برای ارتباط با جوامع اروپایی سه کمیته در بروکسل تشکیل داده است که عبارتند از:
- کمیته ارتباط برای حمل و نقل حرفه ای مسافر
- کمیته ارتباط برای حمل و نقل حرفه ای کالا
- کمیته ارتباط برای حمل و نقل به حساب شخصی
جهت هماهنگی امور از سال ۱۹۷۳ نماینده دائمی اتحادیه بین المللی حمل و نقل جاده ای (IRU) در بروکسل حضور دارد.
اهداف اتحادیه بین المللی حمل و نقل جاده ای (IRU)
اتحادیه بین المللی حمل و نقل جاده ای (IRU) دارای اهداف متعددی است که عبارتند از:
- دفاع از منافع حمل و نقل جاده ای بر پایه سیاست های مشترک مورد توافق مؤسسات عضو اتحادیه
- همکاری با سازمان های بین المللی چون سازمان ملل و همچنین همکاری با سازمان های حکومتی مانند کنفرانس وزیران حمل و نقل اروپا و جامعه اقتصادی اروپا
- توسعه مداوم حمل و نقل جاده ای بین المللی و برداشتن موانعی که هنوز بر سر راه آن وجود دارد و کاستن از تشریفات گمرکی در حمل و نقل جاده ای یکی از خواسته های عمده اتحادیه می باشد که در این راستا دفترچه های TIR را به وجود آورده است.
- تهیه اسناد مورد لزوم در حمل و نقل جاده ای از جمله CMR
- ایجاد شبکه های همکاری در زمینه برقراری خدماتی چون تعمیرات اضطراری، تدارک وسیله نقلیه و یا راننده جانشین، محل اسکان موقت و در صورت نیاز بستری کردن مسافرین و رانندگان صدمه دیده.
- برقراری تسهیلات بیشتر در خصوص اخذ اجازه نامه های بین المللی حمل و نقل جاده ای که توسط مقامات دولتی صادر می شود.
- کاهش هزینه های حمل و نقل و از بین بردن مالیات مضاعف
- هماهنگی و توازن روابط بین اعضای خود و کارکنان آنها و تشویق پرسنل کارآمد از طریق دادن جوایزی چون دیپلم افتخار به بهترین راننده و جایزه بزرگ افتخار به راننده ای که کار شجاعانه و استثنایی در راه اجرای عملیات حمل و نقل جاده ای انجام می دهد.
اتحادیه ایرو هر دو سال یک بار کنگره ای در یکی از کشورهای مورد توافق اعضا تشکیل می دهد و ضمن ارائه راهکارهای لازمه به اعضای خود، این امکان را به آنها می دهد تا به صورت حضوری مشکلات خود را عنوان و از طرفی نیز تجربیات خود را برای دیگر اعضا بیان کنند.
