تترانزیت بین المللی کالا | ترانزیت داخلی و خارجی رانزیت یکی از اصطلاحات پر بَسامد در حوزه حمل‌ونقل بین‌المللی کالا است. واژه ترانزیت ریشه لاتین دارد و به معنای عبور دادن یا منتقل کردن است. در قوانین کشور و همین طور عُرف لجستیک کالا، ترانزیت در کنار مفاهیم صادرات و واردات کالا قرار می‌گیرد. ازین رو، در بسیاری از مواقع مفهوم آن به اشتباه به کار می‌رود. در این محتوا از وب‌سایت bsl قصد داریم درباره جزئیات ترانزیت بین‌المللی و کاربرد این مفهوم در صنعت حمل‌ونقل بیشتر بدانیم. در این مقاله به مفاهیم ترانزیت بین‌المللی، ترانزیت داخلی، ترانزیت خارجی و قوانین آن، به اختصار پرداخته می‌شود. از شما دعوت می‌کنیم با ما همراه باشید.
ترانزیت بین‌المللی کالا
همان طور که اشاره شد واژه ترانزیت بین‌المللی یکی از پر کاربردترین مفاهیم حوزه حمل‌ونقل کالا است. البته این اصطلاح، متاسفانه، در بسیاری از مواقع در مفهوم و معنای درست خود به کار برده نمی‌شود. خیلی از افراد ممکن است تزانزیت کالا را معادل صادرات و واردات کالا در نظر بگیرند. در حالی که ترانزیت بین‌المللی در کنار صادارت و واردات کالا، شیوه دیگری از حمل‌ونقل بین‌المللی است.
به بیان ساده‌تر، ترانزیت بین‌المللی به معنای عبور یک محموله و کالای مجاز از یک کشور است که مبدا و مقصد آن، کشورهای دیگری هستند.
برای مثال، بسیاری از کالاهای مصرفی کشورهای شمالی مانند ترکمنستان, ارمنستان و آذربایجان از طریق ایران ترانزیت می‌شوند. این کالاها از طریق بنادر جنوبی ایران وارد کشور شده و توسط کامیون‌های ترانزیت و به صورت حمل و نقل زمینی به شمال کشور منتقل و از مرز ایران خارج می‌شوند. در بحث ترانزیت بین‌المللی، کشور ما یک مسیر انتقالی و عبوری است و تولید کننده یا مصرف کننده کالا نمی‌باشد.
در واقع تفاوت صادرات و واردات با ترانزیت در همین نکته است. در بحث صادرات و واردات یک کالا، مبدا و یا مقصد کشور ایران است. در حالی که در ترانزیت کالا، همانطور که اشاره شد، کالا فقط از ایران عبور داده می‌شود.
انواع ترانزیت کالا
ترانزیت کالا در قوانین و همین طور عرف صنعت حمل‌ونقل، به ترانزیت خارجی (بین المللی) و ترانزیت داخلی تقسیم می‌شود.
ترانزیت خارجی یا ترانزیت بین‌المللی چیست؟
در قوانین کشور، از عبارت ترانزیت خارجی به جای ترانزیت بین‌المللی استفاده شده است. پیش‌تر در مورد این نوع ترانزیت، به طور مفصل، توضیح داده شد.
انتقال کالای ترخیص نشده از یک گمرک کشور به عنوان مبداء و ورود آن به یک گمرک دیگر جهت خروج از کشور را ترانزیت خارجی می‌گوییم.
ترانزیت داخلی چیست؟
همان طور که در مورد ترانزیت خارجی اشاره شد، کالا و بار ترانزیتی از یک گمرک وارد کشور می‌شود و بدون ترخیص شدن قطعی، به گمرکی دیگر در کشور منتقل می‌شود تا بر طبق اسناد و مدارک و خواست صاحب کالا، به کشور دیگری منتقل شود.
در ترانزیت داخلی، انتقال از یک گمرک به گمرک دیگر صورت می‌گیرد، اما با ترانزیت خارجی متفاوت است. به عنوان مثال، فرض کنید یک وارد‌کننده، کالایی را وارد گمرک بندرعباس کرده است. اما به دلیل شلوغی گمرک بندرعباس، قادر نیست سریعا کالای خود را ترخیص کند. در این حالت، گمرک و یا صاحب بار می‌توانند درخواست ترانزیت داخلی کالا داشته باشند.
یعنی کالا به جای ترخیص در همین گمرک، به صورت پلمپ شده به یک گمرک خلوت‌تر منتقل می‌شود. بنابراین امور اداری و ترخیص قطعی کالا، در گمرک دوم انجام می‌شود.
البته اشاره کردیم که متاسفانه اصطلاحات مربوط به ترانزیت، که مفهومی در حوزه تجارت خارجی است، در بسیاری از مواقع به اشتباه به کار برده می‌شود. مفهوم ترانزیت داخلی، یکی دیگر از همین اشتباهات مصطلح است. به طوری که حتی در بسیاری از سایت‌های رسمی شرکت‌های حمل‌ونقل نیز به اشتباه به جای مفهوم حمل‌ونقل داخلی به کار گرفته شده است. در این گونه مقالات و سایت‌ها جابجایی و حمل‌ونقل داخلی کالا را ترانزیت داخلی می‌نامند که مفهومی اشتباه است.
برخی ضوابط قانونی ترانزیت بین‌المللی کالا
ترانزیت خارجی مشمول برخی قوانین و ضابطه‌های خاص است. در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم.
-
ماده 172
| ترانزیت خارجى عبارت از این است که کالاى خارجى به منظور عبور از خاک ایران، از یک نقطه مرزى کشور وارد و از نقطه مرزى دیگر خارج شود. |
| کالایى که تحت عنوان ترانزیت از کشور عبور مى‌کند، جزء واردات و صادرات قطعى محسوب نبوده و از پرداخت حقوق گمرکى و سود بازرگانى و عوارض معاف است. اما مشمول پرداخت هزینه‌هاى گمرکى ذکر شده مى‌باشد و تابع مقررات این مبحث خواهد بود. مگر آن که در قراردادهاى ترانزیتى دولت با کشورهاى دیگر و یا قراردادهای دیگر ذکر شده باشد. در این صورت، کالاى ترانزیتى تابع همان مقرراتى خواهد بود که در قراردادهاى مربوطه تعیین شده است. |
همانطور که در ماده 172 اشاره شده، کالاهای ترانزیتی نیاز به پرداخت عوارض گمرکی ندارند. زیرا شامل صادرات و واردات نمی شود. اما مالک کالا برای بار ترانزیتی باید حق ترانزیت قانونی را پرداخت نماید.
-
ماده 174
هر گونه کالایى که ورود قطعى آن به کشور مجاز است را مى‌توان به عنوان ترانزیت و با رعایت مقررات مربوطه حمل نمود. اما ترانزیت کالاهایى که ورود قطعى آن به کشور طبق قوانین مخصوص ممنوع مى‌باشد، منوط به اجازه مخصوص دولت در هر مورد است.
در ماده 174 تصریح شده تمامی کالاهایی که واردات آن‌ها به کشور مجاز است را می‌توان از کشور ترانزیت کرد. اما در موارد کالاهای ممنوع، باید اجازه خاص از گمرک دریافت شود. به عنوان مثال، ممکن است کالایی به دلیل اینکه در کشور تولید می‌شود اجازه ورود به کشور را نداشته باشد، اما صادرات یا ترانزیت همین کالا از خاک ایران مجاز است.
در موارد خاص و محدودی نیز حمل کالا به صورت هوایی ممکن است انجام شود. اما این روش، به دلیل محدودیت‌هایی که دارد، همچون هزینه بالا، خیلی پر کاربرد نیست.
ترانزیت فرودگاهی چیست؟
ترانزیت فرودگاهی به جابه‌جایی مسافران یا بار، قبل از رسیدن به مقصد در بین مسیر و در یک فرودگاه ثالث است. مفهوم ترانزیت فرودگاهی، بیشتر مربوط به حمل‌ونقل مسافری است. هر چند در مورد حمل بار از طریق حمل‌ونقل هوایی نیز کاربرد دارد.
در پروازهای خارجی ممکن است به دلایل مختلف مسافرین به صورت مستقیم و با یک پرواز به مقصد نرسند و در بین راه، هواپیما و پرواز آن‌ها تعویض شود. این جابجایی و توقف موقت در یک فرودگاه واسطه را ترانزیت فرودگاهی می‌گویند.
به عنوان مثال فرض کنید شمل بلیطی به مقصد کانادا خریده‌اید. شرکت هواپیمایی در ابتدا به شما اطلاع می‌دهد که در پرواز کشور هلند ترانزیت فرودگاهی خواهد داشت. در واقع شما باید در فرودگاهی در کشور هلند از پرواز اولیه خارج شوید و سپس به یک هواپیمای دیگر سوار شده و به مقصد نهایی یعنی کانادا منتقل شوید.
طولانی بودن مسیر و نبود پرواز مستقیم بین دو کشور از مهم‌ترین دلایل ترانزیت فرودگاهی مسافر و بار هستند. البته در پروازهای مستقیم طولانی هم ممکن است توقفی کوتاه برای استراحت مسافران و خدمه و همین طور سوخت‌گیری هواپیما وجود داشته باشد. در پرواز مستقیم طولانی، شما مجبور به تغییر پرواز خود نیستید.
نکته مهم این که در ترانزیت فرودگاهی مسافرین باید در فرودگاه واسط، مجددا کارت پرواز بگیرند. در صورتی که توقف فرودگاهی بیش از 8 ساعت باشد، شرکت هواپیمایی موظف است برای شما مکان استراحت مناسبی تهیه ببیند.
حمل‌ونقل بین‌المللی کالا
حمل‌ونقل از دیرباز تا به امروز یکی از اصلی‌ترین حوزه‌هایی بوده که از سوی دولت‌ها و کشورها مورد توجه قرار می‌گرفته است. امروزه نیز، حمل‌ونقل بین‌المللی یکی از مهم‌ترین ارکان رشد اقتصادی در یک کشور به حساب می‌آید.
در دنیای مدرن امروز شما به راحتی می‌توانید بار و مرسولات خود را از یک کشور مبداء به کشور مقصد، ارسال کنید.
حمل‌ونقل بین‌المللی کالا به چهار شیوه انجام می‌شود:
- حمل‌ونقل دریایی
این روش، مخصوص بارهای فله و غول‌آسای و بزرگ است. حمل دریایی از نظر قیمت، بسیار مقرون‌به‌صرفه می‌باشد و پرکاربردترین روش حمل بین‌المللی کالا در جهان است.
- حمل‌ونقل هوایی
حمل هوایی سریع‌ترین و گران‌ترین روش حمل بین‌المللی کالا است. خدمات پست بین‌المللی و پست اکسپرس عمدتا از طریق حمل هوایی انجام می‌شوند. حمل هوایی برای ارسال بسته‌های کوچک پستی، روش مناسبی است.
- حمل‌ونقل زمینی
حمل زمینی یا حمل جاده‌ای بیشتر در کشورهای هم‌جوار و کشورهایی که مرز مشترک دارند، استفاده می‌شود. این روش حمل، به عنوان پشتیبان روش‌های دیگر نیز کاربرد دارد. معمولا ترانزیت داخلی و خارجی به وسیله‌ی حمل زمینی انجام می‌شود.
- حمل‌ونقل ریلی
حمل ریلی وابسته به دسترسی به خطوط آهن است. این روش نیز مانند حمل دریایی، بسیار مقرون‌به‌صرفه بوده و در کشورهای هم‌جوار یا کشورهایی که مرز مشترک دارند، کاربرد گسترده‌ای دارد.
سخن پایانی
در این محتوا به طور خلاصه به مفاهیم مورد نیاز در حوزه ترانزیت کالا اشاره کردیم. با توجه به موقعیت استراتژیکی ایران در خاورمیانه، کشور ما یکی از مهم‌ترین کشورهای منطقه در حوزه ترانزیت و حمل‌ونقل بین‌المللی کالا است. دسترسی به آب‌های آزاد جهان از جنوب و دریای کاسپین از شمال، همچنین وجود فرودگاه بین‌المللی، ایران را به یکی از مهم‌ترین کشورهای جهان، که اروپا را به آسیا و کشورهای حوزه خلیج فارس مرتبط می‌سازد، تبدیل کرده است.
این محتوا کاری از گروه حمل‌ونقل بین‌المللی bsl ستاره آبی دریا می‌باشد. ما با ارائه بهترین خدمات و بالاترین کیفیت ممکن، بار شما را از هر نقطه‌ی دنیا به هر نقطه‌ی دیگری از جهان که بخواهید ارسال می‌کنیم. برای کسب اطلاعات بیشتر و دریافت خدمات مشاوره در زمینه ارسال و حمل‌ونقل بین‌المللی کالا با bsl تماس بگیرید.
ازین که تا پایان همراه این مقاله بوده‌اید از شما سپاسگزاریم. امیدواریم مطالبی که بیان شد برایتان مفید و سودمند واقع شده باشد.
