مقدمه
اگر قصد وارد کردن کالایی را از دیگر کشورها از طریق حمل و نقل دریایی، زمینی یا هوایی دارید و نمی‌دانید که چطور از گمرک ترخیص کالا را انجام دهید، می‌توانید با خواندن این مطلب از مراحل آن آگاه شده و به سادگی کالای خود را از گمرک ترخیص کنید. در کشور ما ترخیص کالا (Cargo Clearance) به آسانی انجام می‌شود، یعنی نسبت به کشورهای دیگر سخت‌گیری کمتری روی واردات کالا وجود دارد. یکی از دلایلی که واردات در کشور ما آسان است، کمبود برخی از کالاها بوده که در بازار به آسانی یافت نمی‌شود.
البته همه چیز را نمی‌توان وارد کشور کرد و محدودیت‌هایی نیز در این زمینه وجود دارد. به طور مثال نمی‌توان کالاهایی مانند تسلیحات، مواد منفجره یا محترقه، مواد مخدر، داروهای ممنوعه و غیره را وارد کشور کرد. در ادامه این مقاله از سایت ستاره آبی دریا با ما همراه باشید تا اطلاعات بیشتری درباره چگونگی ترخیص بار از گمرک به دست آورید.
ترخیص کالا چیست؟
در این بخش از مطلب باید بگوییم که ترخیص کالا فقط از طریق گمرک امکان‌پذیر بوده و هیچ شرکتی نمی‌تواند این کار را انجام دهد. البته برخی از شرکت‌ها واسط میان شما و گمرک قرار می‌گیرند، اما آن‌ها هیچ نقش مستقیمی در ترخیص بار و محصول ندارند. به طور کلی ترخیص هر کالایی مراحلی دارد که برای آزاد کردن آن از گمرک باید این مراحل را به ترتیب و به درستی انجام دهید تا کالای خود را از گمرک بدون هیچ مشکلی دریافت کنید. در نظر داشته باشید که ترخیص فقط برای کالاهای وارداتی نیست و کالاهای صادراتی نیز باید وارد گمرک شده و تمام مراحل صادرات را انجام دهند.
همانطور که می‌دانید در مراحی آزادسازی کالا باید صاحبان کالا و یا نماینده‌های آن‌ها حضور داشته باشند تا مشکلی برای بار ایجاد نشود. این نماینده‌ها و صاحبان کالا باید در تمامی مراحل ترخیص بار، مدارک و استاد لازم را همراه خود داشته باشند و اگر مدارک شما کافی نباشد، ممکن است که ترخیص کالا انجام نشود. این اسناد و مدارک باید به صورت فیزیکی و یا به صورت الکترونیکی در اختیار گمرک قرار بگیرد. مدارک الکترونیکی معمولا از قبل در شبکه ثبت شده‌اند، اما مدارک فیزیکی را باید در همه مراحل همراه داشته باشید.
از آنجایی که مراحل ترخیص بار بسیار پیچیده است و به آشنایی با مشکلات ترخیص احتیاج دارد، معمولا آن را به دست یک فرد به نام ترخیص کار می‌سپارند تا مراحل به طور کلی گذرانده و کالا را به شما تحویل دهد. اگر تجربه و دانش کافی در این زمینه نداشته باشید، ممکن است برای خود هزینه‌های جانبی ایجاد کرده و وقت خود را تلف کنید. پس بهتر است که این کار را به ترخیص کار بسپارید تا در کمترین زمان و به صرفه‌ترین هزینه این کار را برای شما انجام دهد.
مراحل ترخیص کالا در گمرک
ترخیص بار و محصول از گمرک مراحلی دارد که با توجه به نوع کالا مراحل آن کوتاه‌تر و یا طولانی‌تر خواهد شد. به این نکته توجه کنید که مراحل ترخیص بار و محصول در واردات و صادرات متفاوت است و هر کدوم به یک روش خاص انجام می‌شوند. در ادامه این مراحل را به شما معرفی می‌کنیم.
1- تکمیل اسناد
2- ورود اطلاعات از طریق سیستم (EPL)
3- پرینت اظهارنامه
4- دریافت کوتاژ و تعیین مسیر
- مسیر سبز: صندوق
- مسیر زرد: بررسی اسناد توسط کارشناس و اخذ مجوزهای لازم
- مسیر قرمز: ارزیابی و اخذ مجوزهای لازم و بررسی اسناد توسط کارشناس
5- ارزیابی کالا
6- اخذ مجوزهای لازم
7- کارشناس سرویس (مجازی و یا حضوری)
8- 10% کرایه حمل خطوط خارجی
9- صندوق
10- انبارداری
11- درب خروج
12- خروج کالا
این موارد مراحل ترخیص کالا از گمرک بودند و برای آزادسازی کالای خود باید تمامی این مراحل را بگذرانید تا کالا را با موفقیت از گمرک دریافت کنید.
مزایای ترخیص کالا از گمرک
ترخیص کالا از گمرک مزایای کمی دارد؛ اما این مزایا بسیار مهم هستند و تنها با گذراندن کالا از گمرک به دست می‌آیند. در ادامه با مزایای کالای آزاد شده از گمرک آشنا می‌شوید.
- واردات و صادرات از گمرک: اگر شما اقدام به واردات و صادرات کالا به صورت غیرقانونی کنید، تجارت شما نیز غیرقانونی محسوب شده و ارزش بازاری ندارد. اما اگر کالای خود را از گمرک وارد و خارج کنید، تجارت شما رسمی بوده و جنبه قانونی به خود می‌گیرد؛ این کار باعث می‌شود تا کالای شما ارزش مشخصی در بازار داشته باشد.
- ارزش گمرکی در واردات و صادرات: یک دیگر از مزایای ترخیص محصول و کالا از گمرک تعیین ارزش گمرکی کالا است که برای افرادی که به صورت حرفه‌ای در واردات و صادرات کالا فعالیت می‌کنند؛ اهمیت زیادی دارد. این مزایا باعث می‌شود تا کالای وارداتی و صادراتی ارزش گذاری شوند و دیگر نیازی به نگرانی درباره قیمت کالا در بازار آزاد نیست.
- پرداخت هزینه‌های گمرکی: فرایند ترخیص کالا به صورتی است که صادر کننده و وارد کننده هیچ نیازی به پرداخت عوارض نخواهند داشت. این کار را معمولا خود گمرک انجام می‌دهد، بنابراین نیاز نیست تا در مراحل دیگر این هزینه‌ها را پرداخت کنید.
اسناد لازم برای ترخیص کالا
همانطور که گفتیم برای ترخیص محصول و کالا باید مدارکی را به همراه داشته باشید و در صورت نداشتن مدارک کافی نمی‌توانید بار خود را از گمرک دریافت کنید. شما به سادگی می‌توانید با سپردن این کار به ترخیص کار مشکلات خود را در ثبت و جمع‌آوری مدارک به حداقل برسانید. اسناد مورد نیاز برای ترخیص کالا از گمرک عبارت است از:
- اظهارنامه واردات قطعی (سامانه EPL)
- کپی کارت بازرگانی
- قبض انبار، هنگامی که کالا به انباردار گمرک تحویل داده می‌شود، برای صاحب کالا به عنوان رسید محموله صادر خواهد شد.
- بارنامه
- ترخیصیه
- گواهی مبدأ
- فاکتور یا سیاهه خرید
- اعلامیه تأمین ارز یا نامه برات
- پروفورما (پیش فاکتور)
- مجوز ثبت سفارش
- لیست عدل بندی
- بیمه نامه گمرکی
- پروانه بهره برداری (بسته به نوع کالا برای شرکت‌های تولیدی)
- کاتالوگ و بروشور (بسته به نوع کالا)
- مجوزهای قانونی جهت ترخیص کالا از قبیل گواهی بهداشت، استاندارد، انرژی اتمی غیره (بسته به نوع کالا)
- وکالت نامه رسمی، کارت حق عمل کاری (بسته به نوع کالا)
- پروانه صادراتی (در صورتی که واردات در مقابل صادرات انجام شود)
سامانه گمرکی (EPL)
در سامانه گمرکی امکان پرینت و دریافت فیزیکی پیش اظهار وجود دارد و اگر هر کاربری به ورود اطلاعات به صورت مستقیم و آنلاین عادت نداشته باشد، به سادگی می‌توانید پیش اظهار را پرینت گرفته و در همه‌جا آن را همراه خود داشته باشد. با استفاده از این پرینت به سادگی می‌توانید اطلاعات خود را در سیستم ثبت کنید. برخی از این مراحل در پیش اظهار وجود دارد و در صورتی که فراموش کردید کدام مرحله را باید انجام دهید، می‌توانید از روی پیش اظهار مراحل مهم را مشاهده کرده و دوباره در جریان مراحل قرار بگیرید.
در برخی موارد در اظهارنامه ذکر شده است که صاحب کالا باید مبلغی را به عنوان حق ورودی باید پرداخت کند. این نوشته در بخش پایانی اظهارنامه قرار گرفته است که بعد از پایان تمامی مراحل شما باید این مبلغ را به گمرک پرداخت کنید. بعد از آن باید فرم اظهارنامه را پر کرده و اگر اشتباهی در پرکردن فرم داشته باشید، ممکن است که منجر به آسیب‌های مالی و غیرمالی سنگینی شوید. بنابراین در صورت بروز خطا یا اشکال می‌توانید با پشتیبانی این سامانه برای رفع مشکل خود تماس بگیرید.
هزینه ترخیص کالا از گمرک
هزینه‌های ترخیص کالا از گمرک در اکثر مواقع بستگی به کالای شما دارد و بسته به ارزش و اندازه آن هزینه‌های ترخیص نیز متفاوت است. هزینه ترخیص از گمرک به بخش‌های انبارداری، باربری، تخلیه، آزمایشگاه، بارگیری، کارشناسی، بدرقه کالا و غیره، تقسیم می‌شود که صاحب و یا نماینده کالا وظیفه پرداخت آن را دارد. هزینه کلی امور گمرکی 5 درصد از ارزش کالا است که به محض ورود کالا از گمرک دریافت می‌شود و دیگر هزینه‌ای که بر روی همین 5 درصد است، سود بازرگانی و نگهداری از کانتینرها است. گمرک این هزینه را دریافت می‌کند تا از کالاها نگهداری کرده و در زمان آزادسازی بدون مشکل آن را به شما تحویل بدهد. در نظر داشته باشید که هزینه صادرات و واردات با یکدیگر متفاوت است و نمی‌توان هزینه‌های این دو را با یکدیگر مقایسه کرد.
سخن پایانی
در این مقاله از وبلاگ شرکت حمل و نقل ستاره آبی دریا با شما همراه بودیم و شما را با چگونگی ترخیص کالا و مراحل آن آشنا کردیم. اگر یک فرد تازه‌کار هستید و به تنهایی می‌خواهید تمام مراحل ترخیص را انجام دهید، باید بگوییم که ممکن است در طول مراحل کار به مشکل بر بخورید و زمان خود را تلف کرده و هزینه‌های جانبی برای خود ایجاد کنید. برای ترخیص بار و محصول خود از گمرک بهتر است که از یک ترخیص کار کمک بگیرید تا همه این کارها را در با حداقل قیمت و کمترین زمان برای شما انجام می دهید.
