حمل‌ونقل و جابجایی کالا بین کشورهای مختلف، الزامات و ضرورت‌های تکنیکی و قانونی مخصوص به خود را دارد. همه‌ی ما ممکن است بارها با شرکت‌های حمل‌ونقل داخلی یا همان باربری‌ها سروکار داشته باشیم، اما ممکن است با موضوع حمل‌ونقل خارجی کمی بیگانه باشیم. همان طور که می‌دانید باربری‌های داخلی وظیفه جابجایی انواع کالا و بار را در نقاط مختلف کشور بر عهده دارند. یک شرکت باربری بین‌المللی نیز، دقیقا وظیفه‌ی مشابهی در خصوص جابجایی بار و کالا دارد. با این تفاوت اساسی که باربری بین‌المللی متصدی حمل‌ونقل بار در مسیرهای بین‌المللی هستند. البته، این تنها تفاوت باربری داخلی با باربری بین‌المللی نیست. بلکه تفاوت‌های متعدد دیگری نیز دارند که موضوع این محتوا را شامل می‌شود.
با BSL ستاره آبی دریا، همراه باشید تا در خصوص انواع حمل‌ونقل بین‌المللی، ویژگی‌های باربری بین‌المللی و همچنین تفاوت آن با حمل‌ونقل داخلی بیشتر بدانیم. شما را به خواندن این محتوا دعوت می‌کنیم.
باربری بین‌المللی چیست؟
باربری بین‌المللی به مجموعه‌ای از اقدامات گفته می‌شود که شرکت‌های حمل‌ونقل بین‌المللی برای جابه‌جایی کالا بین دو یا چند کشور انجام می‌دهند. علاوه بر هماهنگی‌های مورد نیاز برای تعیین نوع مسیر و وسیله‌ی حمل که اصلی‌ترین موضوع باربری بین‌المللی است، انجام امورات اداری و گمرکی، صدور بیمه‌نامه، انبارداری، تخلیه و بارگیری نیز از جمله خدمات شرکت‌های حمل‌ونقل بین‌المللی هستند.
یک تفاوت اساسی بین مقوله باربری داخلی و باربری بین‌المللی این است که در باربری داخلی، برای مبدا و مقصد قوانین یکسانی حاکم است. اما در موضوع باربری بین‌المللی، نکته مهم پیش‌رو تفاوت قوانین بین کشورهای مبدا و مقصد و حتی کشورهای واسطه و کشورهای بین مسیر است.
به عنوان مثال، هر گونه داد و ستد و جابجایی کالاهایی که مغایر شرعیات باشد، مانند مواد مخدر و مشروبات الکلی، در ایران ممنوع است.
بدیهی است یک شرکت حمل‌ونقل بین‌المللی در موضوع ترانزیت کالا از ایران، باید به این قوانین آشنایی داشته و جزئیات آن را مورد نظر قرار دهد.
تفاوت صادرات و واردات با ترانزیت کالا
وقتی صحبت از حمل‌ونقل بین‌المللی کالا می‌شود، برخی از افراد به اشتباه واژه ترانزیت کالا را معادل اصطلاحاتی مانند صادرات یا واردات، باربری بین‌المللی و یا حمل‌ونقل بین‌المللی به کار می‌گیرند.
در بحث حمل‌ونقل بین‌المللی، یک کالا از نقطه تولید یا کشور مبدا صادر می‌شود. این کالا به کشور مقصد که محل مصرف کالا است، وارد می‌شود. در واقع، واردات و صادرات مربوط به کشورهای مقصد و مبدا کالا هستند. اما معمولا بارهای بین‌المللی در مسیر خود از برخی کشورهای واسطه نیز عبور می‌کنند، که به آن ترانزیت کالا می‌گویند.
به بیان دیگر، به انتقال محموله‌های بین‌المللی از کشورهای واسطه، ترانزیت کالا گفته می‌شود.
شرکت‌های باربری بین‌المللی، روش‌های مختلفی برای جابجایی و یا ترانزیت کالا دارند که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم.
انواع باربری بین‌المللی
حمل بار بین‌المللی به روش‌های مختلفی صورت می‌گیرد که مهمترین آن‌ها عبارتند از:
-
از نظر مسیر انتقال بار و وسیله حمل آن
از نظر مسیر انتقال بار و شیوه‌ی حمل آن، می‌توان باربری بین‌المللی را به حمل جاده‌ای، حمل ریلی، حمل دریایی و حمل هوایی تقسیم کرد، که هر کدام نیز شامل زیرمجموعه‌های مختلفی می‌باشند.
-
از نظر متصدی انتقال کالا و شیوه کار
از نظر شیوه‌ی انجام کار و متصدی انتقال کالا، می‌توان حمل‌ونقل بین‌المللی را به دو گروه فورواردر FORWARDER و کرییر CARRIER تقسیم نمود.
تفاوت فورواردر FORWARDER و کرییر CARRIER
همان طور که می‌دانیم در موضوع تجارت بین‌المللی، یکی از اصلی‌ترین موضوعات و دغدغه‌های بازرگانان بحث حمل‌ونقل و جابجایی کالا است. به طور معمول، حمل‌ونقل بین‌المللی کالا توسط شرکت‌های واسطه صورت می‌گیرد.
نحوه کار شرکت‌های واسطه، که در واقع حلقه اتصال عرضه‌کننده و خریدار هستند، به دو صورت است.
- شیوه اول: این شرکت‌های واسط در واقع شرکت‌های ترابری هستند. شرکت‌های ریلی و جاده‌ای، هواپیمایی‌ها و کشتیرانی‌ها نمونه‌های مشخصی از شرکت‌های کرییر CARRIER هستند. مسئولیت مشخص این شرکت‌ها حمل کالا از مبدا تا مقصد است. حیطه وظایف آن‌ها با توجه به کنوانسیون‌ها و قوانین حمل‌ونقل بین‌المللی مشخص می‌شود.
شرکت‌های کرییر یا باربری بین‌المللی عموما مالک وسایل حمل‌ونقل هستند. این شرکت‌ها دارای کشتی، هواپیما یا کامیون و واگن قطار هستند. همچنین تنها ارتباط آن‌ها با فرستنده بار، بر اساس توافقات طرفین است.
- شیوه دوم: شرکت‌های فورواردر FORWARDER هستند که عملکرد و وظایف متفاوتی دارند. فوروادر، در واقع، یک کارگزار حرفه‌ای است. این شرکت‌ها با دریافت هزینه و اجرت مشخصی، کلیه کارهای مورد نیاز برای حمل‌ونقل کالا از یک کشور به کشور دیگر را انجام می‌دهد. به بیان دیگر، فوواردر خودش مستقیما اقدام به حمل‌ونقل کالا نمی‌کند. بلکه انتقال فیزیکی کالا از طریق فورواردر به کرییرها سپرده می‌شود.
وظایف شرکت کرییر CARRIER
وظایف و خدمات شرکت‌های باربری بین‌المللی یا کرییر عبارتند از:
- صدوربارنامه با توجه به قرارداد حمل‌ونقل منعقد شده
- تحویل کالا از فرستنده که می‌تواند مالک و تولید کننده کالا یا شرکت فورواردر باشد.
- ارائه مستندات کالاها طبق مقرارت کشور مبدا و مقصد به اداره گمرک مبدا و مقصد
- بارگیری و تخلیه بار در مبدا و مقصد
- تهیه بیمه‌نامه کالا
وظایف و خدمات شرکت فوروادر
- جمع آوری (تهیه) کالا مطابق درخواست صاحب کالا
- صدور بارنامه
- انبارداری
- بسته‌بندی
- بیمه‌نامه
- توافق و عقد قرارداد با شرکت کرییر
مزیت شرکت‌های فوروادر و کرییر در مقایسه با یکدیگر
شاید این پرسش برای شما به وجود آمده باشد که با توجه به حمل فیزیکی بار توسط شرکت باربری بین‌المللی یا کرییر CARRIER ، وجود شرکت‌های فوروادر FORWARDER چه مزیتی دارد؟
در پاسخ باید اشاره کنیم، شرکت‌های فورواردر به دلیل کار در مقیاس‌های عمده و حجم بالای کالا، قدرت چانه‌زنی بالاتری نسبت به صاحب کالا در برابر شرکت‌های باربری بین‌المللی یا کرییر دارند. این موضوع منجر به کم شدن هزینه سربار حمل شده و نهایتا به نفع تاجران بین‌المللی است.
در واقع، شرکت‌های فوروادر را می‌توان با اغماض، با مراکز عمده فروشی داخلی مقایسه کرد. در حمل‌ونقل داخلی هم اگر یک فروشنده بخواهد اجناس مورد نیازش را به طور مستقیم از یک نقطه دیگر کشور تهیه کند، هزینه حمل بیشتری باید بپردازد. این در حالی است که بنک‌داران و عمده‌فروشان، به دلیل حجم بالای کالا و بار، همین اجناس را با هزینه مناسب‌تری تهیه و در اختیار فروشندگان خُرد قرار می‌دهند.
البته باید ذکر کرد که بیان این مقایسه خیلی دقیق نیست. اما برای نشان دادن بخشی از مزیت‌های یک شرکت فوروادر مفید است.
انواع باربری بین‌المللی از نظر نوع حمل و مسیر انتقال کالا
از نظر وسیله حمل و مسیر انتقال کالا، حمل‌ونقل بین‌المللی عبارتند از:
- حمل‌ونقل جاده‌ای
- حمل ریلی
- حمل دریایی
- حمل هوایی
حمل‌ونقل و باربری بین‌المللی جاده‌ای
در مسیرهای نسبتا کوتاه‌تر مانند کشورهای هم‌مرز، یا در مواردی که بین مبدا و مقصد مسیرهای آبی وجود نداشته باشد، اولین گزینه برای انتقال کالا، حمل‌ونقل جاده‌ای است. حجم بار قابل انتقال در حمل جاده‌ای، در مقایسه با سایر شیوه‌ها، حجم کمتری از کالا است. البته سرعت انتقال و بارگیری در حمل جاده‌ای معمولا سریعتر و چابک‌تر است. حمل‌ونقل زمینی به دلیل امکان دسترسی بیشتری که نسبت به سایر روش‌های حمل دارد، به عنوان یک روش پشتیبان به کار برده می‌شود.
حمل‌ونقل و باربری بین‌المللی ریلی
حمل بار از مسیرهای ریلی، نیازمند زیرساخت‌های خاص خود و وجود خطوط ریلی بین مبدا و مقصد است. حمل‌ونقل ریلی در کشورهای اروپایی که زیرساخت ریلی مناسب‌تر و دیرپاتری دارند، بیشتر مرسوم است.
در کشور ما نیز با برخی از کشورهای همسایه ارتباط از طریق خطوط ریلی وجود دارد. می‌توان گفت یکی از امن‌ترین و به‌صرفه‌ترین شیوه‌های حمل بار، همین حمل ریلی است.
حمل‌ونقل و باربری دریایی یا آبی
بدون شک تجارت جهانی و باربری بین‌المللی، بدون وجود حمل‌ونقل دریایی حرفی برای گفتن ندارد. چیزی در حدود دو سوم حمل‌ونقل بین‌المللی کالا، از طریق مسیرهای دریایی صورت می‌گیرد. انتقال بار در این شیوه در حجم بالا اتفاق می‌افتد. در حمل دریایی، بار به صورت فله و یا بسته‌بندی شده در انواع کانتینرها منتقل می‌شود.
حمل‌ونقل و باربری بین‌المللی هوایی
شکی نیست که در بین روش های مختلف، سریع‌ترین روش حمل کالا، حمل‌ونقل هوایی است. البته این شیوه حمل، در مقایسه با شیوه‌های دیگر، روشی گران‌تر بوده و برای موارد خاص استفاده می‌شود. حمل‌ونقل بار هوایی به شیوه فریت بار و کارگو صورت می‌گیرد.
فریت بار برای حمل بارهای مسافری استفاده می‌شود. در واقع، مسافران پروازهای هوایی که دارای اضافه بار هستند از طریق فریت بار می‌توانند، بارهای خود را به کشورهای دیگر منتقل کنند. در مورد بارهای تجاری و صادراتی از شیوه کارگو استفاده می‌شود که مشروط به اخذ کارت بازرگانی است.
حمل بار هوایی، برای موارد خاصی مانند دارو، تجهیزات پزشکی و یا سایر لوازمی که به سرعت عمل بالاتری نیاز دارند، یک گزینه‌ی بسیار عالی است.
سخن پایانی
حمل‌ونقل و انتقال کالا در بین نقاط مختلف دنیا، دسترسی ما را به امکانات سایر کشورها آسان‌تر و سهل‌تر کرده است. اگر چه حمل‌ونقل، خصوصا نوع آبی و دریایی آن، از گذشته تا کنون وجود داشته، اما هرگز تا این اندازه، در زندگی مدرن امروز جایگاه ویژه‌ای نداشته است.
ما در این محتوا سعی کردیم به اختصار راجع به انواع شیوه‌های حمل کالا و باربری بین‌المللی اطلاعاتی را در اختیارتان قرار دهیم. امیدواریم مطالب ارائه شده، برایتان مفید و سودمند واقع شده باشد.
این محتوا توسط شرکت حمل‌ونقل بین‌المللی ستاره آبی دریا، BSL نگاشته شده است. در صورتی که در مورد شیوه‌ی حمل کالا و یا هزینه‌های مرتبط با آن، سوالی دارید، با کارشناسان BSL تماس بگیرید.
ازین که تا پایان، همراه ما بوده‌اید از شما سپاسگزاریم.
