کد کانتینر چیست ؟ آشنایی با روش کدگذاری کانتینرهای دریایی

مقدمه

شاید همه ما با کانتینرها آشنا باشیم و کانتینرها را هرروز روی کامیون‌ها، کشتی‌ها و جاهای مختلف ببینیم و بدانیم که کانتینرها، وظیفه آسان‌تر کردن حمل و نقل کالاها را بر عهده دارند. با این حال، جا به جایی کانتینرها نیز مانند جا به جایی هر نوع کالای دیگری بین کشورهای مختلف، دارای ضوابطی است که بدون آن‌ها امکان انتقال کانتینر وجود ندارد. بسیاری از افرادی که با حمل و نقل کالا آشنا نیستند، نمی‌دانند که هر کانتینر برای جا به جایی نیازمند انجام چه ضوابطی است و یا کد کانتینر چیست و چه کاربردهایی دارد و معنای کدهای مختلف چیست.

سال‌ها تلاش برای تصویب مقررات و استانداردهای جهانی برای حمل و نقل بین کشورهای مختلف انجام شده است و کانتینرهای دریایی نیز از این نوع قوانین مستثنی نیستند. این ابزارهای حمل و نقل نیز باید مانند تمامی کالاهای دیگر که بین کشورها جا به جا می‌شوند، شناسه‌هایی داشته باشند تا از طریق آن‌ها اطلاعاتی را به دست آورد. خدمات حمل و نقل دریایی ستاره آبی دریا مانند NVOCC ، LCL  و FCL  را میتوانید در خدمات حمل و نقل دریایی مشاهده کنید.

ما در این مطلب از وبلاگ شرکت حمل و نقل بین المللی ستاره آبی دریا قصد داریم که در مورد کد کانتینر با شما صحبت کنیم و توضیح دهیم که این کد در کجای کانتینرها ثبت می‌شود، چه کاربردی دارد و اعداد و حروف داخل این کد چه معنا و مفهومی دارند. اگر با این حوزه آشنا نیستید با ما همراه باشید.

کانتینر و استانداردسازی جهانی

کانتینرها محفظه‌ها یا جعبه‌هایی هستند که وسایل و کالاهای مختلف در داخل آن‌ها قرار می‌گیرد تا آسیبی به آن‌ها نرسد و جا به جایی به صورت راحت انجام شود. استفاده از كانتينر از اواسط دهه 1960 رايج شد و بخش‌های مختلف حمل و نقل از آن استفاده کردند. كانتينرهاي استاندارد از سال 1965 به بعد وارد بازار حمل و نقل شدند و وجود آن‌ها علاوه بر حفاظت از کالا، باعث شده که هزينه هاي حمل و نقل و بسته بندي كاهش پیدا کند. گسترش استفاده از کانتینر باعث شد که مباحثی مانند استانداردسازی و کد کانتینر به میان بیاید که تمامی شرکت‌های تولیدکننده ملزم به رعایت آن‌ها هستند و تمامی متصدیان حمل و نقل دریایی هم باید با آن آشنا باشند.

در اینجا شاید برای شما سوال باشد که دلیل استفاده از کد کانتینر چیست و چه الزامی برای درج آن‌ها وجود دارد. در ابتدا که کانتینرها به تولید انبوه رسیدند، شکل همه آن‌ها یکسان بود. به همین دلیل هیچ شناسه‌‎ای وجود نداشت تا بتوان کانتینرهای مختلف را از هم تشخیص داد. این مسئله مشکلات زیادی را در زمینه حمل و نقل به وجود می‌آورد. در ابتدای تولید کانتینرهای دریایی، افراد با استفاده از گچ یا ذغال روی این کانتینرها علامت گذاری می‌کردند یا کاغذهایی را به آن می‌چسباندند. اما ظهور سازمان‌های استانداردسازی باعث شد که این مسئله به صورت طبقه بندی شده و منظم اجرا شود و کدهای شناسایی برای کانتینرها تعیین شود.

استانداردهای مختلفی نیز برای شناسایی کانتینرهای مختلف از یکدیگر تعیین شده است. به عنوان مثال استانداردهای ISO معروف‌ترین شکل این استانداردها هستند که کدهایی یکتا تولید می‌کنند. استفاده از این کدها باعث می‌شود که کانتینرها به راحتی قابل تشخیص باشند و حتی سو استفاده و دزدی کانتینرها به حداقل برسد. با استفاده از روش کدگذاری کانتینرها می‌توان آن‌ها را در هر کجای جهان شناسایی کرد.

کد کانتینر چیست

سازمان جهانی استاندارد ISO کدهایی طراحی کرده است که با استفاده از آن‌ها به آسانی می‌توان از ارسال اشتباه کانتینرهای مختلف به مناطق دیگر جلوگیری کرد. این کدها در سراسر جهان معتبر هستند و از آن جایی که کد کشور صاحب کالا نیز در آن درج شده است، امکان اشتباه در حمل و نقل کالاها به صفر درصد رسیده است. این سازمان استانداردهای خود را به چند شکل تقسیم کرده است. در ادامه به یکی از مهم‌ترین کدگذاری‌ها می‌پردازیم که به کدگذاری ISO 6346 معروف است.

کد شناسایی

اين شماره از چهار حرف انگليسي و هفت عدد تشكيل شده است. این رشته که همان کد کانتینر است، به چهار بخش تقسیم شده است که هر کدام معنای به خصوصی دارد. تمامي اين چهار حرف و هفت عدد، شماره شناسايي كانتينر را تشكيل مي‌دهند و نبايد قسمتي از آن‌ را هنگام بررسي حذف كرد.

چهار رقم اول این کد، کدی است که توسط یک سازمان جهانی با نام موسسهBIC به مالکان این کانتینرها اختصاص می‌یابد. این کدها یکتا هستند. حرف چهارم این کد البته معنای خاصی دارد. از آن جایی که بحث ما در مورد کد کانتینر دریایی است و قصد داریم که بدانیم مفهوم کد کانتینر در مبادلات دریایی چیست، باید بگوییم که حرف چهارم این کد در مبادلات دریایی به شکل حرف U است و نشان می‌دهد که این کانتینر مربوط به مبادلات دریایی است. هر کانتینری که حرف چهارم کد آن حرف U باشد، در حوزه حمل و نقل دریایی کاربرد دارد و به راحتی می‌توان آن کانتینر را شناسایی کرد.

پس از این شماره‌ها، به شماره‌های مختلف دیگری برخورد خواهید کرد که هر یک از آن‌ها نیز معنای خاصی دارند. این شماره‌ها به شماره سری معروف هستند. برای اینکه بهتر بفهمیم که این بخش از کد کانتینر چیست به سراغ بررسی آن می‌رویم. این شماره سري يك عدد شش رقمي است و مالکان طبق نظر خود این شماره‌ها را بین کانتینرهای مختلف خود تقسیم می‌کنند.

آخرين قسمت از شماره‌ي شناسايي كانتينرها ” شماره تطبيق ” است . اين عدد با كد مالك و شماره سري ارتباط رياضي دارد و نمی‌توان آن را به صورت دلخواه تعیین کرد. اگر به صحت كد شناسايي كانتينر شك داشته باشيم با امتحان كردن ارتباط رياضي مي‌توان از صحت آن اطمينان حاصل كرد. اين شماره گاهي با كمي فاصله از سایر شماره‌های قبلی روی کانتینر هک می‌شود.

روابط ریاضی در کد شناسایی

برای این که بهتر بفهمیم روش تعیین بخش آخر کد کانتینر چیست باید به روابط ریاضی پشت این کد اشاره کنیم. همانطور که گفتیم رابطه‌ای ریاضی بین این اعداد و حروف قبل از آن قرار دارد. به هر يك از حروف انگليسي يك عدد نسبت داده شده است. اعداد با 10 شروع مي‌شوند و اولین حرف زبان انگلیسی عدد ده را به خود اختصاص داده است.

بايد توجه داشت كه طبق استاندارد جهانی مضارب 11 حذف شده‌اند و به عنوان مثال اعداد 11 و 22 و 33 از این لیست خارج می‌شوند. باقی حروف الفبای انگلیسی به ترتیب تا پایان یک شماره دارند. حال چهار حرف كد مالك به عدد تبديل مي‌شود. اين چهار عدد با شش عدد شماره سري مجموعه ده عدد را ايجاد مي‌كنند. این اعداد به دست آمده را به ترتیب در اعداد 1 و 2و 4 و 8 و16 و32 و64  و 128 و256 و512 ضرب مي‌كنيم. اعداد بدست آمده را با هم جمع كرده و حاصل را بر عدد 11 تقسيم مي‌كنيم. باقیمانده این تقسیم همان شماره تطبیق است که رقم هفتم این کد محسوب می‌‎شود.

کدگذاری خارج از سیستم ISO 6346

پیش از این که این بخش از مطلب را به پایان برسانیم باید گفت که بسياري از كانتينرها به روش استاندارد ذکرشده در 6346 ISO شماره گذاري نشده‌اند. حال شاید از خود بپرسید که پس در این حالت راه حل استفاده از کد کانتینر چیست. این کانتینرها نیز کدهایی برای شناسایی دارند ولی فقط روش آن با حالت ایزو متفاوت است. کدهای این کانتینرها نیز مانند سایر کدها ترتیب و معنای خاصی دارند و از بخش‌های مختلفی تشکیل شده‌اند. در این روش علاوه بر کدهای حالت قبلی (علاوه بر 4 حرف و هفت رقم) دو رقم و دو حرف دیگر نیز در آخر رشته کد شناسایی وجود دارد. رقم اول نمايشگر كد طول كانتينر، رقم دوم، كد پهنا و ارتفاع كانتينر است. سپس دو عدد دیگر وجود دارند که رقم سوم نمایش دهنده نوع کانتینر است که باید از جداول خاصی آن‌ها استخراج کنید.

در برخی از كشورهاي دنيا استانداردهای کدگذاری طبق اصول استاندارد 3166 ISO هستند که پس از چهار حرف و هفت رقم اولین استاندارد ذکر شده، دو حرف و چهار رقم دیگر نیز وجود دارد که رشته‌ای چهارده حرفی می‌سازند. دو حرف اول نشان دهنده كشوري است كه كانتينر در آن ثبت شده است. به عنوان مثال در ایران، این دو حرف به شکل IR می‌آیند. دو عدد بعدي طبق موارد مطرح‌شده در استانداردهای جهانی، به ترتيب نمايشگر طول و ارتفاع كانتينر هستند.

سایر کدهای شناسایی کانتینرهای دریایی

علاوه بر موارد ذکر شده، کدهای دیگری نیز روی کانتینرهای دریایی وجود دارند که یکی از آن‌ها بخش خصوصیات عملیاتی است. حال شاید از خود بپرسید که نقش قسمت خصوصیات عملیاتی در کد کانتینر چیست. در این بخش خصوصیاتی مانند حداكثر وزن خالص، حجم داخل كانتينر و چند مورد دیگر ذکر شده است. بخش دیگری نیز ممکن است که روی کانتینرها وجود داشته باشید که لوح یا گواهی تاييد ايمني است. این لوح‌ها توسط کنوانسیون‌های بین المللی گمرکی تعیین می‌شوند و نشان می‌دهند كه كانتينر به چه شكلي طراحي و ساخته شده است. این کدها در کنار هم، مجموعه کد کانتینر را تشکیل می‌دهند.کانتینرها برای حمل دریایی بار فله ، حمل خرده بار و حمل دریایی گروپاژ می تواند متفاوت باشد.

سخن پایانی

ما در این مطلب از وبلاگ شرکت حمل و نقل ستاره آبی دریا به بررسی کدهای کانتینر پرداختیم و دیدیم که کد کانتینر چیست. همچنین بخش‌های مختلف این کد را مورد بررسی قرار دادیم و دیدیم هر کدام از حروف و ارقام آن چه معنایی دارند.

کد کانتیر حاوی مهم‌ترین اطلاعات در مورد یک کانتینر، مالک آن و کالاهای داخل آن است و در سطح جهان یک شناسه برای تشخیص کانتینرها از هم محسوب می‌شود. تعداد کانتینرهای در حال استفاده امروزه در جهان آنقدر زیاد است که نمی‌توان حمل و نقل دریایی را بدون این نوع کانتینرها شناسایی کرد. اگر قصد دارید که کالاهای خود را از طریق حمل و نقل دریایی به سایر نقاط جهان بفرستید، می‌توانید از شرکت حمل و نقل ستاره آبی دریا کمک بگیرید. این شرکت با کدهای کانتینری که در اختیار دارد، می‌تواند حمل و نقل شما را به راحتی در دریا انجام دهد و در صورت همکاری با این شرکت، در مبادلات بین المللی و عبور کالای خود از مرزهای آبی جهان با هیچ مشکلی مواجه نخواهید شد.