اصطلاحات حمل و نقل دریایی و مروری بر تعریف و کاربرد آنها ، حمل و نقل یکی از مهمترین فعالیتهای روزانه است که بخشهای مختلفی با آن درگیر هستند. وچود دریا به دلیل دسترسی آسان به کشورهای دیگر برای هر کشوری مزیتی بزرگ محسوب میشود و برقراری حمل و نقل دریایی باعث میشود که چرخهای اقتصاد یک کشور راحتتر بچرخد. ایران به سبب دسترسی به آبهای آزاد از طریق خلیج فارس، به راحتی میتواند حمل و نقل دریایی انجام بدهد و چندین شرکت مختلف در زمینه حمل و نقل دریایی مشغول به کار هستند. بین این شرکتها و افراد چندین اصطلاح رواج دارد که در صورتی که بخواهید با آنها همکاری کنید، باید از این اصطلاحات حمل و نقل دریایی باخبر باشید.
- حمل و نقل دریایی چیست؟
- اصطلاحات حمل و نقل دریایی
- شرکت حمل و نقل بین المللی
- فعالیت فورواردی
- بارنامه
- بارگیری
- بارنامه دریایی کالای بارگیری شده
- بارنامه دریایی کالای دریافت شده
- بارنامه ترانشیپ
- فعالیت کریری
- کریر
- فاس (تحویل کنار کشتی)
- فوب (تحویل روی عرشه کشتی)
- سی اند اف
- سیف
- تحویل از کشتی
- تحویل از اسکله
- تحویل شده پس از پرداخت عوارض
- سخن پایانی
ما در این مطلب قصد داریم این اصطلاحات را مرور کنیم و کمی در مورد برخی از کاربردهای این اصطلاحات برای شما صحبت کنیم.
حمل و نقل دریایی چیست؟
حمل و نقل دریایی نوع خاصی از حمل و نقل است که در آن افراد یا کالاها بر روی آب جا به جا میشوند. اگر چه عبارت “دریا” در این اصطلاح دیده میشود اما این نوع حمل و نقل در خارج از دریا نیز ممکن است انجام شود. حمل بار و مسافر در اقیانوسها، کانالها، دریاچهها و رودها نیز نوعی حمل و نقل دریایی گفته میشود. به عبارت بهتر اگر بخواهیم تعریف جامعی از این نوع حمل و نقل ارائه بدهیم، باید گفت که به فرایند جابجایی افراد، کالاها و غیره بهوسیله قایق، کشتی و دیگر شناورها از روی دریاها، اقیانوسها، دریاچهها، کانالها و رودخانهها حمل و نقل دریایی گفته میشود.
تصور عامه این است که اصطلاحات حمل و نقل دریایی فقط مربوط به امور بازرگانی است و این سفرها فقط برای مقاصد بازرگانی به کار میرود. اما واقعیت این است که حمل و نقل دریایی ممکن است به دلایل نظامی باشد. همچنین افرادی که با حمل و نقل دریایی جا به جا میشوند، مقاصد تفریحی و گردشگری ممکن است داشته باشند.
وسیله حمل و نقل در این نوع انتقال نیز کشتیها و قایقها هستند اما از نفتکشها و لنجها نیز ممکن است برای حمل و نقل انواع کالاها استفاده شود. برای جا به جایی کالاها (که موضوع مورد بحث ما هستند) بیشتر از کشتیهای بزرگی استفاده میشود که توانایی جا به جایی بارها را داشته باشند. یک ویژگی دیگر نیز در مورد این کالاها صدق میکند و آن هم این است که صاحبان آنها فورس زمانی برای انتقال ندارند. از آن جایی که سفرهای دریایی سرعت کمی نسبت به سفرهای هوایی دارند، حمل و نقل دریایی برای کالاهای سنگینی هست که هزینه حمل آنها بهتر است کم باشد.
اصطلاحات حمل و نقل دریایی
در ادامه مروری بر اصطلاحات خاص این حوزه میاندازیم تا به خوبی نسبت به این اصطلاحات شناخت پیدا کنید.
شرکت حمل و نقل بین المللی
شرکت حمل و نقل بین المللی به شرکتی گفته میشود که به منظور انجام عملیات حمل و نقل بین المللی شامل فعالیتهای فورواردی و کریری و یا ترکیبی تاسیس شده است. حال ببینیم که فعالیت فورواردی چیست.
فعالیت فورواردی
این اصطلاح یک فعالیت چندوجهی است. فعالیتهای فورواردی به فعالیتهایی گفته میشود که در آن دو طرف هماهنگیهایی را برای انتقال کالا انجام میدهند. این فعالیتها شامل هماهنگیهای مختلف در زمینه بارنامه و عقد قراردادهای مختلف بین طرفین است. برخی شرکتها که به این فعالیت مشغول هستند به شرکتهای فوروارد کننده یا فورواردر معروف هستند.
بارنامه
بارنامه به سندی گفته میشود که دو طرف حمل کننده بعد از وصول کالا صادر میکنند و گواهی بر حمل بار فله یا حمل کالا از مبدا به مقصد با استفاده از روشهای مختلف دریایی، زمینی یا هوایی است. بارنامهها شکلهای گوناگونی دارند و اطلاعاتی که در آن نوشته شده است، در سراسر جهان یکسان نیست. با این حال اکثر اطلاعات داخل بارنامهها درمورد کالا است و شامل وزن، قیمت، شرکت تحویل دهنده و موارد این چنینی است. برای حمل و نقل دریایی، بارنامههای خاصی وجود دارد که به آن بارنامه دریایی میگویند. با این حال، نوع دیگری از بارنامه نیز وجود دارد که به بارنامه سراسری معروف است و با اخذ آن میتوان هر نوع کالایی را جا به جا کرد.
بارگیری
بارگیری یکی از اصطلاحات حمل و نقل دریایی است که کاربرد فراوانی نیز دارد. با این حال افراد زیادی هستند که به معنای این اصطلاح آگاه نیستند. بارگیری به معنای انتقال کالاها به داخل کشتی است. در واقع کالایی که از لبه کشتی جدا شده، در مرحله بارگیری خارج شده است. این مسئله را از این حیث میگوییم که بسیاری از کالاها در حمل و نقل دریایی دچار آسیب میشوند و تعیین نقطه دقیق بارگیری امری بسیار مهم است چرا که مرجعی برای تعیین خسارات خواهد بود.
بارنامه دریایی کالای بارگیری شده
نشان دهنده این است که کالا توسط متصدی حمل تحویل گرفته شده و در کشتی بارگیری شده است. بر روی چنین بارنامهای عبارت Shipped یا Board On قید می شود.
بارنامه دریایی کالای دریافت شده
نشان دهنده این است که کالا توسط متصدی حمل، برای حمل دریافت شده اما بارگیری نشده است. در عمل، بانکها از قبول چنین بارنامهای خودداری میکنند مگر اینکه در قرارداد بین خریدار و فروشنده، اعتبار آن مورد پذیرش واقع شود.
بارنامه ترانشیپ
بارنامه ترانشیپ این اصطلاح یکی از مهمترین اصطلاحات حوزه حمل و نقل دریایی است. این اصطلاح برای وقتی به کار برده میشود که یک کالا بخواهد از داخل یک کشتی، به داخل یک کشتی دیگر منتقل شود. به بیان بهتر باید بگوییم که مبدا و مقصد ذکر شده در این بارنامه، دو کشتی هستند نه دو کشور.
فعالیت کریری
فعالیت کریری بین المللی عبارت است از تصدی بلافصل جابجایی کالا از کشوری به کشور دیگر به یک طریق حمل و بر طبق قرارداد حمل.
کریر
کریر نیز یکی دیگر از اصطلاحات حمل و نقل دریایی است که افراد زیادی در این حوزه آن را به کار میبرند. کریر به شرکتی گفته میشود که کار حمل و نقل را به عهده دارد. انعقاد قرارداد برای حمل و همچنین صدور راه نامه یکی از مهمترین وظایف شرکتهای کریر هستند.
فاس (تحویل کنار کشتی)
فاس به معنی تحویل کنار کشتی است و تحت این مقررات تعهده فروشنده با گذاردن کالا کنار کشتی روی اسکله یا بارج به پایان میرسد. بدین مفهوم که خریدار تمام هزینهها و مسوولیتهای خسارت یا فقدان را از زمان گذاشتن کالا کنار کشتی باید متحمل میشوند. باید توجه داشت که برخلاف مقرارت فوب این مقررات خریدار را موظف میکند تا تشریفات صادراتی کالا را انجام دهد. حالا شاید برای شما سوال باشد که فوب چیست. در بخش بعد معنای این مفهوم را به شما خواهیم گفت.
فوب (تحویل روی عرشه کشتی)
فوب یکی از اصطلاحات حمل و نقل دریایی است که به معنی تحویل روی عرشه کشتی میباشد. کالا به وسیله فروشنده در بندری که در قرارداد فروش ذکر شده روی عرشه کشتی گذاشته میشود. در واقع شرکت حمل و نقل در این مرحله تعهدات خود را به خوبی انجام داده است. وقتی که کالاها از لبه کشتی خارج شوند، فروشنده تعهدی نسبت به کالا نخواهد داشت. به عبارت بهتر، خطرات خسارت و هر گونه آسیبی به کالا، هنگامی که کالا از لبه کشتی جدا میشود از فروشنده به خریدار انتقال پیدا میکند.
سی اند اف
این اصطلاح، یکی از اصطلاحاتی است که در به حوزه قیمت در حمل و نقل دریایی اشاره دارد. سی اند اف به معنای ارزش کالا با احتساب کرایه است و یکی از رقمهایی است که در تصمیمگیریها نقش مهمی دارد. فروشندگان باید کرایه حمل و نقل را بپردازند اما خساراتی که در این بین به کالا وارد میشود، بعد از بارگیری (که قبلا آن را تعریف کردیم) بر عهده خریدار است.
سیف
سیف یکی دیگر از اصطلاحات حمل و نقل دریایی است که به سی اند اف مشابه است و در حوزه قیمت قرار میگیرد اما کاملا با آن متفاوت است. سیف به معنی ارزش بیمه و کرایه است. کالایی که از طریق دریا جا به جا میشوند باید بیمه داشته باشند. دریافت مجوزهای بیمه معمولا بر عهده صادرکننده است. بارهایی که از طریق دریا جا به جا میشوند باید نوع خاصی از مجوز موسوم به بیمه دریایی را اخذ کنند. این قیمت بیمه با قیمت کلی و حمل جمع میشود. ممکن است طرفین توافق کنند که بعدا پول بیمه را خریدار پرداخت کند.
تحویل از کشتی
این عبارت به معنای این است که کشتی بار را به خارج از آن تحویل یکی از طرفین داده است. ممکن است این تحویل گیرنده، گمرک، یک کشتی دیگر یا خریدار باشد. این مسئله باید در برگههای ثبت کننده این اطلاعات به طور مشخص درج شود تا مشکلی در این زمینه به وجود نیاید.
تحویل از اسکله
این اصطلاح نیز به معنای این است که بار در اسکله مورد نظر به فروشنده تحویل داده شده است.
تحویل شده پس از پرداخت عوارض
کالاهایی که در حمل و نقل دریایی تحویل داده میشود، شامل عوارضی میشوند که باید به نهادهای دولتی پرداخت شوند. این پولها معمولا به شکل حضوری در اداره گمرک پرداخت خواهند شد. تحویل پس از پرداخت عوارض وضعیتی است که فروشنده یا خریدار طبق توافقهای قبلی، عوارض را پرداخت کردهاند و فروشنده میتواند کالا را از محل مورد نظر بدون هیچ گونه مشکلی خارج کند.
سخن پایانی
ما در این مطلب شرکت حمل و نقل بین المللی ستاره آبی دریا نگاهی به حمل و نقل دریایی انداختیم. همچنین مرور بر برخی از مهمترین اصطلاحات حمل و نقل دریایی داشتیم تا شناخت مناسبی به این اصطلاحات پیدا کنید. حمل و نقل دریایی یکی از مهمترین و پرکاربردترین روشهای حمل و نقل است و حجم بزرگی از کالاهای وارداتی امروزه از طریق دریا وارد کشور میشود و اکثریت کالاهای اطراف ما توسط افراد حاضر در این بخش به دست ما رسیده است.
اگر شما نیز قصد دارید وارد این حوزه شوید و کالاهایی را به صورت واردات یا صادرات انتقال بدهید، بهتر است که با اصطلاحات این حوزه آشنا باشید تا در حین تبادل به مشکلی در این زمینه برنخورید.
با سلام و خسته نباشید خدمت شما عزیزان دست اندر کار این وبسایت کاملا کاربردی وخوب
که مطالب رو خیلی شیوا بیان کرده.
از اونجایی ک شغل من درارتباط مستقیم با مباحث حمل ونقل دریایی است خیلی بهم کمک کرده مطالبی که ارائه دادین.
یه تقاضا داشتم از شما عزیزان ک امکانش هست این مطالب رو به صورت یکجا در قالب pdfداشته باشم برای مطالعه بیشتر در راستای شغلم؟
باتشکر
سلام . وقتتون بخیر
ممنون از دقت و حسن نظرتون .
خدا رو شکر که مطالب مفید بوده براتون .
متاسفانه این امکان برای تیم پژوهشی مون وجود نداره .
ممنونیم که ما رو دنبال میکنید .
با آرزوی موفقیت .