دموراژ چیست – آشنایی با تعریف دموراژ و دیسپچ در صادرات و واردات کالا

صادرات و واردات کالا یکی از راه‌های درامدزایی برای کشورها به شما می‌آید. در فرایند واردات، کالاهای مورد نیاز مردم یا ماده اولیه‌ای که کارخانه‌ها برای تولید محصول خود نیاز دارند از طریق کشورهای خارجی تامین می‌شوند. در صادرات نیز کالاها و محصولاتی برای فروش در سایر نقاط دنیا از کشور خارج می‌شوند. صادرات و واردات کالا برای دولت‌ها دارای اهمیت زیادی است، زیرا از این طریق می‌توانند درآمد ارزی بسیاری داشته باشند. صادرات و واردات قانونی در کشورهای مختلف از طریق گمرک انجام می‌گیرد، به همین خاطر دارای قواعد و مقررات خاصی است که شرکت‌های بازرگانی باید از آن پیروی کنند. دموراژ و دیسپچ یکی از این مفاهیم است که در این مطلب قصد داریم شما را بیشتر با آن آشنا کنیم.

دموراژ چیست؟

اگر شما قصد دارید کالای خود را به خارج از کشور صادر کنید یا دستگاهی را برای خط تولید کارخانه خود از کشورهای خارجی تهیه کنید، باید برای انتقال کالای خود یک یا چند کانتینر اجاره کنید. شرکت‌های حمل و نقل که به وسیله‌ی کشتی محصولات مختلفی را بین کشورها جابه‌جا می‌کنند، معمولا کانتیرها را با زمان معینی به شرکت‌ها یا مالکین بار اجاره می‌دهند. اگر شما در مدت زمان تعهیین شده کانتینر را به شرکت‌های حمل و نقل دریایی تحویل ندهید باید مبلغی را به عنوان جریمه به آنها بپردازید که به آن دموراژ (Demurrage) گفته می‌شود.

فری تایم

زمانی که قصد دارید تا کانتینری را از شرکت کشتیرانی اجاره کنید، در هنگام عقد قرارداد زمان مشخصی با نام فری تایم (Free Time) توسط شرکت کشتیرانی تعیین می‌شود. شرکت کشتیرانی در قرارداد شما تعیین می‌کند که چه مدتی می‌توانید کانتینر را بدون پرداخت جریمه دیرکرد در اختیار داشته باشید. به این مدت زمان مشخص شده فری تایم گفته می‌شود. معمولا شرکت‌های کشتیرانی دو زمان مختلفی را به عنوان فری تایم برای شما در نظر می‌گیرند. فری تایم در مبدا زمانی است که کانتینر خالی را از محوطه کانتینرها به شما تحویل می‌دهند و تا موقعی که کانتینر پر را تحویل دهید محسوب می‌شود. فری تایم در مقصد، از زمانی که کانتینر پر را تحویل می‌گیرید و تا زمان انتقال کانتینر خالی به محوطه کانتینرها محاسبه می‌شود.

هزینه‌ دموراژ

تمام هزینه‌های که ممکن است به عنوان دموراژ بپردازید در قرارداد شما ذکر شده است. هزینه دموراژ کانتینرهای مختلف با یکدیگر تفاوت دارد. ابعاد کانتینر و نوع آن در مقدار هزینه دموراژ تاثیرگذار است، برای مثال کانتینرهای یخچال‌دار سایز بزرگ دارای هزینه دموراژ بیشتری هستند. هزینه و به صورت روز شمار محاسابه می‌شود و در هر شرکت کشتیرانی متفاوت است. به محض اینکه مدت زمان فری تایم شما به پایان برسد، محاسبه برای شما آغاز خواهد شد.

دلایل زیاد شدن هزینه دموراژ

افزایش هزینه دموراژ برای صاحبین کالا دلایل مختلفی دارد. در بعضی از مواقع افرادی که اقدام به صادرات و واردات کالا می‌کنند از زمان مورد نیاز ترخیص کالا مطلع نیستند، به همین خاطر نمی‌توانند کانتینر را به موقع تحویل شرکت کشتیرانی دهند. در برخی از مواقع ممکن است که صاحب کالا از لحاظ مالی امکان ترخیص کالا را نداشته باشد و مجبور شود مدتی کانتینر را در اختیار نگهدارد تا پول لازم برای ترخیص کالای خود را فراهم کند. اختلافاتی که ممکن است بین شرکت‌های کشتیرانی و صاحبین کالا ایجاد شود هم ممکن است هزینه دموراژ را افزایش دهد. بازرسی کانتینرها توسط افراد مختلف در گمرک نیز ‌می‌تواند مدت زمان ترخیص کالا را افزایش دهد.

چگونه مبلغ کمتری را به عنوان دموراژ بپردازیم؟

برای اینکه هنگام انجام فرایند صادرات و واردات هزینه کمتری را به عنوان دموراژ پرداخت کنید، نکاتی را باید در نظر بگیرید. اگر این امکان را می‌دهید که صادرات و ترخیص کالا شما در کشور مقصد با تاخیر همراه است، کانتینری را اجاره کنید که مدت زمان فیری تایم بیشتری دارد. در هنگام انجام مراحل واردات کالای خود بارنامه را بررسی کنید تا قبل از حرکت کشتی مطمئن شوید تعرفه خاصی در آن ذکر نشده است. همیشه سعی کنید که قبل از رسیدن محموله خود مراحل ترخیص کالا را آغاز کنید تا هنگام رسیدن کشتی زمان زیادی را از شما نگیرد. پس از دریافت محموله و ترخیص کالا فورا کانتینر را تحویل دهید و مطمئن شوید زمان تحویل به درستی ثبت شده است.

اهمیت قاعده اینکوترمز 2010 در دموراژ و دیسپچ

قاعده اینکوترمز در محاسبه میزان دموراژ و دیسپچ اهمیت بسیار زیادی دارد. زمانی که کالایی با تیراژ بالا بین دو نفر مبادله می‌شود، باید تعیین شود که مسئولیت حمل به عهده خریدار یا فروشنده است. برای انجام این کار در زمان عقد قرارداد خرید و فروش از دو قاعده FOB و CFR اینکوترمز استفاده می‌شود. در این قسمت از مطلب شما را بیشتر با این دو قاعده مهم آشنا می‌کنیم.

قاعده FOB

با استفاده از این قاعده حمل محصول به عهده خریدار است و خریدار باید نسبت به اجاره کانتینر اقدام کند.

در این حالت اگر دموراژ یا دیسپچ برای محموله تعیین شود، مالک کالا یا خریدار موظف است تا دموراژ را بپردازد و فرد فروشنده مسئولیتی دربرابر پرداخت آن ندارد.

قاعده CFR

اگر هنگام عقد قرارداد خرید و فروش از این قاعده استفاده شود، فروشنده وظیفه دارد تا مراحل ارسال کالا برای خریدار را برعهده بگیرد. از آنجایی که تحویل و تخلیه بار در مقصد جزو مسئولیت‌های خریدار است، اینکار باید بدون تاخیر انجام شود تا فروشنده متحمل هزینه‌ای برای پرداخت دموراژ نشود.

محاسبه زمان رسیدن کشتی در دموراژ

معمولا کاپیتان کشتی‌ها موظف‌اند تا رسیدن خود را در بازه‌های زمانی معین اعلام کنند. با انجام این کار گیرندگان کالا می‌توانند امور گمرکی و ترخیص کالا را زودتر انجام دهند و با هماهنگی مسئولین بندر عملیات تخلیه بار را انجام دهند. اعلامیه‌های وضعیت کشتی 4 روز قبل از رسیدن به مقصد در بازه‌های مختلف ارسال می‌شود. بعضی از شرکت‌های کشتیرانی از زمان رسیدن کشتی به بندر زمان فیری تایم را محاسبه می‌کنند، به همین خاطر با وقوع شرایط زیر کشتی رسیده به مقصد محسوب می‌شود:

• کاپیتان کشتی زمانی باید اعلامیه رسیدن به مقصد را اعلام کند که وارد محدوده بندر شده باشد.
• کشتی باید کاملا آماده تخلیه بار باشد.
• آمادگی نهایی باید در زمان مناسب اعلام شود.

زمان‌هایی که به آن دموراژ تعلق نمی‌گیرد

در تعیین مدت زمان دموراژ، عوامل زیادی هستند که محاسبه نمی‌شوند. این موارد با اسامی مختلفی داخل قرارداد شما با شرکت کشتیرانی قرار گرفته است. در این قسمت از مطلب شما را بیشتر با این اسامی آشنا می‌کنیم تا بدانید در چه مواردی نیاز نیست هزینه‌ای بابت دموراژ بپردازید.

• WEATHER WORKINGDAY OF 24 CONSEQUTVE HOURS: 24 ساعت کاری ممتد در هوای مناسب به این معناست که اگر در هنگام تخلیه بار در روزکاری وضعیت جوی نامناسب بود، شامل محاسبه دموراژ برای شما نمی‌شود.
• FHEX & SHEX: این دو عبارت بیانگر این هستند که روزهای تعطیل در مدت زمان محاسبه دموراژ به شمار نمی‌آیند.
• IF USES ACTUAL TIME USED TO COUNT: این عبارت به این معناست که اگر در روزهای تعطیل از کانتینر استفاده کنید، تنها ساعاتی از روز در دموراژ محاسبه می‌شود.

تخلیه با روش استریپ و کاهش هزینه

زمانی که قصد دارید هزینه‌های خود را در هنگام صادرات و واردات کالا کاهش دهید و مبلغی را به عنوان دموراژ پرداخت نکنید، می‌توانید از تخلیه بار استریپ استفاده کنید. در این روش تخلیه بار هنگامی که کانتینر پر را تحویل می‌گیرید؛ محموله درون کانتینتر به طور مستقیم درون کامیون بارگیری می‌شود. با انجام این کار در همان لحظه می‌توانید کانتینر را به شرکت کشتیرانی تحویل دهید.

دیسپچ به چه معناست؟

اگر کانتینری را که اجاره کرده‌اید را زودتر از زمان قید شده در قرارداد به شرکت کشتیرانی تحویل دهید، دیسپچ اتفاق می‌افتد. در دیسپچ به‌جای اینکه مجبور شوید مبلغی را به عنوان جریمه به شرکت کشتیرانی بپردازید، پاداشی نیز دریافت خواهید کرد. میزان پاداشی که در صورت دیسپچ دریافت می‌کنید، در قرارداد بین شما و شرکت کشتیرانی تعیین می‌شود.

جمع‌بندی

صادرات و واردات کالا دارای قوانین و مفاهیم مختلفی است که آشنا شدن با هریک از آنها نیازمند کسب تجربه زیادی در این زمینه است. اگر شما هم به تازگی وارد عرصه بازرگانی کالا شده‌اید و تخصص زیادی در این کار ندارید، بهتر است با هر یک از این مفاهیم به خوبی آشنا شوید. افراد بسیاری که هستند که بخاطر ناآگاهی و نداشتن تجربه کافی ضررهای سنگینی را متحمل شده‌اند. دموراژ و دیسپچ تنها دو نمونه از هزاران مفهومی است که در صادرات و واردات کالاهای مختلف با آن سروکار دارید.

اگر شما شناخت کافی با قوانین صادرات و واردات ندارید و می‌خواهید کالایی را وارد کشور کنید، بهتر است از شرکت‌هایی که در زمینه ترخیص کالا فعالیت می‌کنند کمک بگیرید. این شرکت‌ها با دریافت مبلغی متناسب با ارزش محموله شما، تمامی مراحل ترخیص کالای شما را پیگیری می‌کنند. با انجام اینکار دیگر نگرانی بابت این قضیه ندارید و قرار نیست مبلغ زیادی را برای پرداخت دموراژ بپردازید.  ما در وبسایت ستاره آبی دریا، شما را با تمام قوانین صادرات و واردات کالا آشنا می‌کنیم.

سوالات متداول