FCA چیست؟ یکی از اصطلاحات مهم اینکوترمز (Incoterms) در تجارت بینالمللی است که مخفف Free Carrier (تحویل در محل تعیینشده به حملکننده) میباشد. این اصطلاح به این معنی است که فروشنده کالا را در محل مشخصی به حملکننده تحویل میدهد و از آن لحظه به بعد، مسئولیت و هزینههای حمل و نقل بر عهده خریدار خواهد بود.
قوانین و شرایط FCA
نقطه تحویل مشخص:
- فروشنده کالا را در مکان تعیینشده (مثلاً انبار، فرودگاه یا بندر) تحویل حملکننده میدهد.
- مکان تحویل باید دقیق و مشخص باشد تا از هرگونه سوءتفاهم جلوگیری شود.
مسئولیتها و هزینهها:
- فروشنده: بستهبندی، بارگیری و تحویل کالا به حملکننده.
- خریدار: هزینههای حمل، بیمه، گمرک مقصد و هر هزینه دیگر پس از تحویل.
مدارک مورد نیاز:
- فاکتور تجاری
- بارنامه یا رسید تحویل کالا
- گواهی مبدا (در صورت نیاز)
- بیمه (در صورت درخواست خریدار)
مزایای استفاده از FCA
✅ انعطافپذیری در انتخاب شرکت حملونقل.
✅ مناسب برای حملهای چندگانه (زمینی، هوایی و دریایی).
✅ کاهش ریسک و هزینههای اضافی برای فروشنده.
✅ شفافیت در مسئولیتهای هر طرف معامله.

چالشهای FCA
❌ نیاز به هماهنگی دقیق بین فروشنده و حملکننده.
❌ پیچیدگیهای گمرکی در برخی کشورها.
❌ احتمال هزینههای اضافی برای خریدار در صورت عدم هماهنگی.
مثال عملی از FCA
تصور کنید که یک شرکت ایرانی قصد دارد یک محموله قطعات الکترونیکی را از چین وارد کند. اگر در قرارداد تحویل کالا با شرط FCA فرودگاه پکن ذکر شده باشد:
مثال 1: واردات موبایل
تصور کنید که یک واردکننده ایرانی قصد دارد محمولهای از گوشیهای موبایل را از چین وارد کند. اگر در قرارداد حمل FCA شنژن درج شده باشد:
فروشنده چینی کالا را بستهبندی کرده و در فرودگاه شنژن به شرکت حملونقل تحویل میدهد.
خریدار ایرانی از آن لحظه مسئول پرداخت هزینههای حمل، بیمه و ترخیص کالا در ایران خواهد بود.
مثال 2: صادرات زعفران
یک صادرکننده ایرانی قصد دارد زعفران را به اروپا صادر کند. اگر در قرارداد ذکر شده باشد FCA فرودگاه امام خمینی:
صادرکننده زعفران را به شرکت حملونقل در فرودگاه تحویل میدهد.
مسئولیت حمل و هزینههای گمرکی از این نقطه به بعد بر عهده خریدار اروپایی خواهد بود
چه محصولاتی معمولاً با FCA حمل میشوند؟
- قطعات الکترونیکی
- ماشینآلات صنعتی
- مواد اولیه شیمیایی
- تجهیزات پزشکی
- محصولات کشاورزی
مقایسه FCA با سایر اینکوترمزها
اصطلاح | مسئولیت فروشنده | مسئولیت خریدار |
---|---|---|
FCA | تحویل در محل مشخص به حملکننده | هزینه حمل، گمرک و بیمه |
FOB | تحویل روی کشتی در بندر مبدأ | حمل از بندر، بیمه، گمرک مقصد |
EXW | حداقل مسئولیت فروشنده (تحویل در محل فروشنده) | کل هزینه و ریسک حمل |

ستاره آبی دریای خروشان
شرکت ستاره آبی دریای خروشان با تجربه و سابقه درخشان در حملونقل دریایی کانتینری فعالیت میکند. این شرکت انواع محمولهها را با اینکوترمزهای مختلف و قیمتهای بسیار مناسب حمل مینماید. برای مشاوره و کسب اطلاعات بیشتر، با کارشناسان ما تماس بگیرید.
نتیجهگیری
FCA یکی از روشهای محبوب در تجارت بینالمللی است که مسئولیت فروشنده را تا زمان تحویل به حملکننده محدود میکند. این روش به دلیل انعطافپذیری بالا، برای بسیاری از کسبوکارها گزینهای مناسب محسوب میشود. با این حال، هماهنگی دقیق بین خریدار و فروشنده ضروری است تا از مشکلات احتمالی جلوگیری شود.
سوالات متداول
-
آیا در FCA فروشنده مسئول بیمه کالا است؟
خیر، بیمه بر عهده خریدار است مگر اینکه در قرارداد ذکر شده باشد.
-
FCA برای چه نوع حملونقلی مناسبتر است؟
برای حمل ترکیبی (زمینی، هوایی، دریایی) بهترین گزینه است.
-
تفاوت FCA و EXW چیست؟
در EXW فروشنده کالا را فقط آماده تحویل میکند، اما در FCA فروشنده موظف است کالا را به حملکننده تحویل دهد.
-
آیا در FCA فروشنده باید هزینه گمرک کشور مبدأ را بپردازد؟
بله، اما هزینههای گمرکی مقصد بر عهده خریدار است.
-
آیا در FCA امکان تغییر محل تحویل وجود دارد؟
بله، اما باید قبل از قرارداد توافق شود.