CBM در حمل و نقل یعنی چیست؟ آیا تا حالا هنگام واردات یا صادرات، با این سوال مواجه شدین که چرا هزینه حمل بار شما بیشتر از چیزی شده که انتظار داشتین؟ یا چرا بار کوچیکی، هزینهای نزدیک به بارهای خیلی بزرگ داره؟ پاسخ شاید در یک عدد خلاصه بشه: CBM.
CBM یا Cubic Meter در ظاهر فقط یه واحد اندازهگیری حجمه، ولی در دنیای حمل و نقل هوایی و دریایی، یه بازیگر پنهانیه که نقش مستقیمی در قیمتگذاری، انتخاب نوع حمل، سرعت تحویل و حتی انتخاب کانتینر داره.
اما CBM دقیقاً یعنی چی؟ چرا اینقدر مهمه؟ چطور محاسبه میشه؟ و واردکنندگان و صادرکنندگان—چه خرد و چه کلان—چه نکاتی باید دربارهاش بدونن؟ بیایید همهچیز رو با زبونی ساده و کاربردی بررسی کنیم.
CBM چیست؟ تعریف ساده و کاربردی
CBM مخفف Cubic Meter یعنی “متر مکعب” است؛ یک واحد حجم. در حملونقل، بهویژه در حمل دریایی و هوایی، حجم بار از وزن مهمتر میشه—چرا؟ چون فضا محدوده و شرکتهای حملونقل میخوان بدونن هر محموله چقدر جا اشغال میکنه، نه فقط چقدر وزن داره.
فرمول محاسبه CBM

محاسبه CBM بسیار سادهست و اینجوری انجام میشه:
CBM = طول (متر) × عرض (متر) × ارتفاع (متر)
مثال:
اگه یه کارتن داری که طولش ۱ متر، عرضش ۰.۵ متر و ارتفاعش ۰.۴ متر باشه:
CBM = 1 × 0.5 × 0.4 = 0.2 CBM
یعنی این بسته ۰.۲ متر مکعب فضا اشغال میکنه. حالا تصور کن اگه ۱۰۰ تا از این کارتن داشته باشی، جمعاً ۲۰ CBM فضا نیاز داری.
چرا CBM مهمه در حمل و نقل؟
در حمل دریایی، قیمتگذاری معمولاً بر اساس CBM انجام میشه، نه وزن. یعنی اگه کالای شما سبکه ولی حجیمه (مثلاً بالش، پفک، کفش)، باز هم هزینه زیادی باید بدین.
در حمل هوایی، شرکتها وزن حجمی (Volumetric Weight) رو در نظر میگیرن و باز هم CBM توی محاسبه اون نقشه داره.

وزن واقعی vs وزن حجمی
در حمل هوایی، گاهی باری که وزنی سبک داره، هزینه بیشتری نسبت به بار سنگین ولی فشرده داره. دلیلش اینه که هواپیما فضای محدودی داره و بار حجیم فضای زیادی میگیره.
فرمول وزن حجمی (برای حمل هوایی):
وزن حجمی (کیلوگرم) = (طول × عرض × ارتفاع) بر حسب سانتیمتر ÷ 6000
نکته: اگه وزن حجمی بیشتر از وزن واقعی باشه، حملونقل با وزن حجمی محاسبه میشه.
مزایای دانستن CBM برای واردکننده و صادرکننده:
📦 برآورد دقیق هزینه حملونقل
🚢 انتخاب نوع حمل مناسب (هوایی یا دریایی)
📊 بستهبندی بهینهتر برای استفاده کامل از فضا
💰 کاهش هزینهها با تنظیم چیدمان بار
📑 شفافسازی قراردادها با شرکتهای فورواردینگ
چالشهای CBM
❗️ اشتباه در اندازهگیری باعث اختلافات قیمتی میشه
⚠️ بارهایی با شکل نامنظم (مثل ماشینآلات) به سختی اندازهگیری میشن
❌ عدم آگاهی از CBM ممکنه باعث پرداخت هزینههای اضافه بشه
🔍 گاهی بعضی فورواردرها CBM رو بیش از واقعیت اعلام میکنن برای گرفتن کرایه بیشتر. حواست باشه.
CBM در حمل هوایی بهتره یا دریایی؟

اگر بار شما کوچک و حساس به زمانه، حمل هوایی بهتره، حتی اگه CBM بالا باشه.
ولی برای بارهای بزرگ، ارزانقیمت یا غیر اضطراری، حمل دریایی اقتصادیتره، چون هزینه هر CBM خیلی پایینتره.
حملونقل دریایی:
در بار FCL (کانتینر کامل)، خیلی وقتا CBM مهم نیست چون شما کل فضا رو اجاره کردید.
اما در LCL (خردهبار)، محموله شما کنار بقیه بارها بارگیری میشه. اینجا CBM نقش کلیدی پیدا میکنه چون شما بابت فضایی که اشغال میکنید، پول میدید.
حملونقل هوایی:
اینجا حساسیت خیلی بیشتره. وزن حجمی (Volumetric Weight) بر اساس CBM محاسبه میشه.
فرمولش معمولاً به این شکله:
وزن حجمی = (طول × عرض × ارتفاع به سانتیمتر) ÷ 6000
بعد وزن واقعی و وزن حجمی مقایسه میشن و هرکدوم بیشتر باشه، ملاک محاسبه کرایه حمل میشه.
چه کسانی باید CBM را درک کنند؟

- واردکنندههایی که خردهبار میارن (از چین، ترکیه، دبی، آلمان و …)
- صادرکنندههایی که بستههای غیرکامل دارن
- فروشگاههای آنلاین بینالمللی
- شرکتهای بازرگانی و ترخیصکار
- حتی افراد معمولی که دارن خرید شخصی از خارج انجام میدن
معرفی خدمات شرکت ستاره آبی دریای خروشان
در دنیای پر رمز و راز CBM، شما به یه همراه واقعی نیاز دارید.
ستاره آبی دریای خروشان، همون شریک هوشمندیه که با تجربه فراوان در حمل دریایی و هوایی از چین، دبی و هند، تمام محمولههای شما رو با دقت میلیمتری بررسی میکنه، CBM واقعی رو محاسبه میکنه، و در انتخاب اقتصادیترین روش حمل بهتون مشاوره میده.
فرقی نداره تاجر تازهکاری یا صادرکننده بازرگانی بزرگ باشی، ستاره آبی با خدمات سریع، دقیق و قیمت مناسب همیشه همراهته—بدون دور زدن، بدون هزینه پنهان، و بدون پیچیدگی.
حالا که فهمیدیم CBM چیه و چه نقشی توی هزینهها و حملونقل داره، وقتشه یه تیم حرفهای کنار خودت داشته باشی.
شرکت ستاره آبی دریای خروشان مثل یه ناخدای دقیق، هم حجم بار رو برات حساب میکنه، هم با توجه به نوع بار (خطرناک، فاسدشدنی، حساس، …) بهترین مسیر و روش حمل رو انتخاب میکنه.
چه بخوای یه CBM از دبی بفرستی، چه ۳۰ CBM از چین، این تیم با تجربه، قیمت مناسب و سرعت بالا، هوایی یا دریایی، همراهته. حتی توی بوکینگ کانتینر و بستهبندی حرفهای هم کمکت میکنن.
پس اگه نمیخوای CBM یه معمای پیچیده باشه، با ستاره آبی، از حجم تا حمل، همهچی شفاف و سادهست.
جمعبندی
CBM یه عدد ساده نیست؛ یه ابزار قدرتمنده برای کنترل هزینه، انتخاب روش حمل، و جلوگیری از سردرگمی در دنیای پیچیده لجستیک.
بدون اطلاع از CBM، ممکنه تو واردات یا صادرات ضرر کنی، ولی با دانستن اون، تصمیمهای بهتری میگیری و هزینههات رو بهینه میکنی.
پس دفعه بعد که خواستی بار ارسال کنی، اول CBM رو حساب کن… بعد بار رو ببند!
سوالات متداول
-
آیا CBM فقط در حمل دریایی استفاده میشود؟
خیر، CBM هم در حمل دریایی و هم در حمل هوایی استفاده میشود. در هوایی، برای محاسبه وزن حجمی نیز به CBM نیاز است.
-
اگه CBM کالای من کم باشه، آیا حمل هوایی همیشه بهصرفهتره؟
نه لزوماً. اگه زمان مهمه، حمل هوایی بهتره. ولی حتی برای CBM پایین هم، حمل دریایی ممکنه اقتصادیتر باشه. بستگی به نوع کالا و شرایط داره.
-
شرکتهای فورواردینگ چطور CBM رو اندازه میگیرن؟
بستهها را اندازهگیری کرده و با فرمول طول × عرض × ارتفاع، CBM هر بسته را حساب میکنند. گاهی از اسکنرهای سهبعدی هم استفاده میشود.