انواع اختلافات گمرکی از لحاظ موضوع یکی از مسائل رایج در فرآیند واردات و صادرات کالا هستند. بسیاری از افراد و شرکت‌هایی که تجربه زیادی در این زمینه ندارند، ممکن است در مواجهه با قوانین و مقررات پیچیده گمرکی، دچار مشکل شوند.
آشنایی با انواع اختلافات گمرکی از لحاظ موضوع، به شما کمک می‌کند تا راحت‌تر مسیر ترخیص کالا را طی کرده و از هزینه‌ها و تاخیرهای احتمالی جلوگیری کنید. در این مقاله با زبانی ساده و قابل فهم به بررسی این اختلافات می‌پردازیم.
اختلافات مربوط به ارزش کالا
یکی از رایج‌ترین اختلافات گمرکی، اختلاف بر سر ارزشگذاری کالا است. در این مورد، گمرک ممکن است ارزش کالایی که شما اظهار کرده‌اید را قبول نکند و بر اساس بررسی‌های خود (مانند مقایسه با فاکتورهای مشابه یا سیستم ارزشگذاری گمرک)، ارزش بالاتری را در نظر بگیرد.
🔹 مثال واقعی: فرض کنید کالایی را با ارزش ۵,۰۰۰ دلار وارد کرده‌اید، اما گمرک با استناد به قیمت‌های بازار یا کالاهای مشابه، آن را ۷,۰۰۰ دلار ارزشگذاری می‌کند. در این حالت شما باید حقوق گمرکی بیشتری بپردازید یا اعتراض کنید.
اختلافات مربوط به تعرفه (کد HS)
انتخاب نادرست یا اختلاف در تعیین کد تعرفه (HS Code) یکی دیگر از دلایل رایج اختلاف است. این کد مشخص می‌کند که کالا مشمول چه میزان حقوق ورودی، عوارض، یا مجوز خاصی است.
🔹 چرا مهم است؟ چون ممکن است با انتخاب یک کد دیگر، حقوق گمرکی متفاوتی پرداخت کنید یا نیاز به مجوز واردات پیدا کنید.
🔹 نمونه اختلاف: شما کالایی را به عنوان «قطعه الکترونیکی» اظهار کرده‌اید، ولی گمرک آن را «دستگاه کامل» تلقی می‌کند که تعرفه بالاتری دارد.
اختلافات مربوط به منشأ کالا (کشور سازنده)
گاهی ممکن است گمرک نسبت به کشوری که کالا از آن وارد شده یا در آن تولید شده، اختلاف داشته باشد. این موضوع در شرایطی که تخفیف یا معافیت‌های خاص برای کشورهای خاص وجود دارد، بسیار حساس میشود.
🔹 مثال: اگر کالایی با برچسب “Made in Turkey” ارائه شده اما مدارک کافی برای اثبات منشأ ترکیه‌ای وجود نداشته باشد، گمرک ممکن است آن را از کشور دیگری تلقی کند و معافیت تعرفه‌ای حذف شود.
اختلاف در نوع کالا یا مشخصات فنی
توصیف نادرست کالا یا تفاوت بین کالای اظهارشده و کالای واقعی نیز موجب اختلاف میشود. مثلاً ممکن است شما کالایی را به‌عنوان “قطعه صنعتی” معرفی کرده باشید ولی گمرک آن را “کالای مصرفی” تشخیص دهد.
🔹 چرا اتفاق می‌افتد؟ به دلیل ابهام در ترجمه، اطلاعات فنی ناقص، یا عدم هماهنگی بین فاکتور تجاری و فرم اظهارنامه.
اختلافات در محاسبه عوارض و مالیات‌ها
در برخی موارد، گمرک و صاحب کالا درباره نحوه محاسبه عوارض یا مالیات‌ها دچار اختلاف می‌شوند. ممکن است شامل محاسبه اشتباه نرخ ارز، مالیات بر ارزش افزوده، یا حقوق گمرکی باشد.
🔹 مثال: نرخ ارز مورد استفاده گمرک با نرخ اعلامی بانک مرکزی تفاوت داشته باشد و این باعث تغییر در هزینه نهایی شود.
جمع‌بندی
اختلافات گمرکی بخشی طبیعی از فرآیند واردات و صادرات هستند، به‌خصوص اگر با مقررات پیچیده، تنوع کالاها، و تغییرات لحظه‌ای در نرخ‌ها و تعرفهها سروکار داشته باشید. اما با آگاهی از موضوعات اصلی این اختلافات — مثل ارزش کالا، کد تعرفه، منشأ، نوع کالا و محاسبات مالی — میتوانید از بروز بسیاری از آن‌ها جلوگیری کنید یا در صورت وقوع، با آمادگی و مدارک کافی از حق خود دفاع نمایید.
سوالات متداول
-
اگر با ارزشگذاری گمرک مخالف باشم چه کنم؟
میتوانید با ارائه مدارک مستند اعتراض کرده و درخواست بررسی مجدد یا ارجاع به کمیسیون حل اختلاف گمرکی بدهید.
-
آیا اختلاف در کد تعرفه باعث توقیف کالا میشود؟
در برخی موارد بله، مخصوصاً اگر کد اشتباه مشمول مجوز یا محدودیت خاصی باشد.
-
چطور از بروز اختلاف جلوگیری کنم؟
با مشورت با کارگزار گمرکی باتجربه، ارائه مدارک دقیق و بررسی تعرفهها و مقررات بهروز قبل از اظهار کالا.
