آشنایی با روند ترخیص کالا از گمرک ، ترخیص کالا از گمرک، یکی از مهمترین فرایندهای تجاری است. هنگامی‌که از صادرات و واردات صحبت می‌شود، بسیاری از مردم تنها به سود صادرات و واردات توجه می‌کنند و با دردسرهایی که تاجران در این زمینه با آن روبرو می‌شوند آشنایی ندارند. مثلاً همین ترخیص کالا شاید موضوع پیچیده‌ای در ابتدا به نظر نرسد اما تجربه نشان داده اگر تجار در مورد آن حساسیت نداشته باشند با مشکلات زیادی روبرو خواهند شد. محموله‌های متعددی هستند که به دلیل طی نکردن مسیر صحیح ترخیص کماکان در گمرک باقی مانده‌اند و اجازه خروج آنها صادر نمی‌شود. فرآیند ترخیص کالا از گمرک، فرآیند سخت و پیچیده‌ای محسوب نمی‌شود. اما به دلیل این که بسیاری از واردکنندگان با این فرآیند به صورت کاملا آشنایی ندارند، نمی‌توانند به درستی مراحل آن را طی کنند.
بهترین راه برای طی کردن فرایند ترخیص کالا، کمک گرفتن از شرکت‌هایی است که در این زمینه فعالیت دارند و انتقال بار را بر عهده می‌گیرند. افراد متخصصی که در این شرکت‌ها فعالیت دارند را ترخیص کار می‌گویند، که احتمالا پیش از این هم نام آنها را شنیده‌اید. کمک گرفتن از این افراد با توجه به کثرت قوانین گمرکی باعث می‌شود تا یکی از بزرگترین مشکلات واردات کالا به خوبی رفع شود. با وجود اینکه گفتیم بهترین راه ترخیص کالا کمک گرفتن از شرکت‌های فعال در این زمینه است، آشنایی با فرآیند این کار نیز می‌تواند برای شما اطلاعات مفید داشته باشد. اطلاعات مختلفی که یک تاجر باید در مورد ترخیص کالا از گمرک بداند را در ادامه با هم بررسی می‌کنیم. همراه ما باشید.
اهمیت پروفرما و پکینگ لیست در ترخیص کالا
پروفرما و پکینگ لیست، دو سند مهم هستند که در ترخیص کالا از گمرک تاثیر زیادی دارند. وجود آنها برای ترخیص کالا از گمرک ضروری است. ابتدا در مورد پروفرما صحبت می‌کنیم. پروفرما یا پیش فاکتور به سندی گفته می‌شود که فروشنده آن را صادر می‌کند و اطلاعاتی مثل نام و آدرس فروشنده و خریدار و همچنین مقدار و تعداد کالا در آن قرار می‌گیرد. پروفرما بعد از پایان مذاکرات بین خریدار و فروشنده و نهایی شدن معامله بین آنها توسط فروشنده صادر می‌شود و به عنوان اولین سند تجارت بین المللی شناخته می‌شود.
پکینگ لیست دیگر سندی است که در کنار پروفرما هم برای ترخیص کالا بسیار مهم است. پکینگ لیست، اقلام موجود در محموله را همراه با اطلاعاتی مثل وزن، حجم و تعداد آنها مشخص کرده است. پکینگ لیست وزن خالص و ناخالص و همچنین تعداد هر کدام از اقلام را به صورت جداگانه مورد بررسی قرار می‌دهد. اطلاعات دیگری مثل کشور مبدا و مقصد محموله، نوع پرداخت نقدی و اعتبار اسنادی برای محموله و شماره و تاریخ صدور فاکتور در این سند مهم تجاری گنجانده می‌شود.
چرا برای ترخیص کالا از گمرک باید ثبت سفارش کالا را انجام دهیم؟
یکی دیگر از ملزومات واردات و ترخیص کالا از گمرک، ثبت سفارش می‌باشد. در واقع تمام افرادی که چه به صورت حقیقی و چه به صورت حقوقی قصد دارند در زمینه واردات فعالیت کنند، باید مجوز ثبت سفارش کالا را از سازمان توسعه و تجارت دریافت نمایند. کلیه مراحل دریافت مجوز ثبت سفارش بر روی سامانه جامع تجارت ایران انجام می‌شود و نیاز به مراجعه حضوری برای این کار نیست. توجه داشته باشید که برای دریافت مجوز و ثبت سفارش محصولات، داشتن پروفرما از فروشنده کالا الزامی‌است.
همچنین شما باید نسبت به اخذ بیمه نامه و اخذ مجوز ورود کالا هم قبل از آغاز فرآیند ثبت سفارش اقدام کنید. از جمله مدارکی که برای دریافت مجوز ثبت سفارش باید داشته باشید، می‌توانیم به کارت بازرگانی، اصل پروفرما، کارت عضویت وزارت بازرگانی ، نام مرز ورودی و گمرک مقصد و… اشاره کنیم.
برای ترخیص کالا حتماً بیمه نامه داشته باشید!!
برای اینکه بتوانید فرآیند ترخیص کالا از گمرک را با موفقیت پشت سر بگذارید نیاز است محموله خودتان را بیمه کنید. معمولاً بهترین بیمه‌ای که در این شرایط به درد تجارت شما می‌خورد بیمه باربری است. این بیمه سابقه طولانی داشته و از سال‌ها پیش مورد استفاده قرار می‌گرفته است. شما با استفاده از این بیمه‌نامه می‌توانید محموله خودتان را در برابر خطراتی مثل غرق شدن کشتی، آتش سوزی و انفجار، سقوط هواپیما ، سیل و زلزله و… محافظت کنید. توجه داشته باشید که وجود بیمه‌نامه هنگامی‌که بازرسی قصد دارد محموله شما را مورد بررسی قرار دهد به شدت کارگشا می‌باشد و یکی از اسنادی است که به خروج راحت‌تر کالا از گمرک کمک می‌کند.
برای ترخیص کالا حواله بانکی باید داشته باشید
تشکیل پرونده برای دریافت ارز و حواله بانکی یکی دیگر از مراحلی است که جهت واردات کالا و ترخیص کالا از گمرک باید مد نظر قرار دهید. مدارک مختلفی برای دریافت حواله کالا از بانک نیاز دارد که مهمترین آنها عبارتند از کپی پروفرما، بیمه نامه و رسید پرداخت حق بیمه، اصل کارت بازرگانی و تصویر آن، گواهی مودیان مالیاتی و درخواست کتبی در سربرگ شرکت با ذکر جزئیات.
بدون اظهارنامه گمرکی، امکان ترخیص کالا را نخواهید داشت
یکی از مهمترین و اساسی ترین مواردی که برای ترخیص کالا از گمرک باید آن را آماده کنید، اظهارنامه گمرکی است. این اظهارنامه در روند ترخیص کالا به عنوان یک تعهد حقوقی محسوب می‌شود و مسئولیت آن به صورت کامل با خریدار کالا است. طبق ماده ۵۹ قوانین گمرکی تا زمانی که اظهارنامه توسط صاحب کالا به گمرک تحویل داده نشود، امکان ترخیص آن وجود ندارد حتی اگر سایر اسناد و مدارک لازم برای ترخیص کالا تحویل گمرک داده شده باشد. تنها افرادی که می‌توانند اظهارنامه را به گمرک تحویل دهند، صاحب کالا یا وکیل قانونی او هستند.
توجه داشته باشید که حتماً اظهارنامه را به صورت دقیق و با صداقت کامل تکمیل کنید. درصورتی که گمرک تشخیص دهد در اظهارنامه موارد غیرواقعی گنجانده شده است، جریمه‌های سنگینی برای صاحب کالا در نظر می‌گیرد. برای انجام مراحل دور اظهاری گمرکی باید از سامانه تجارت فرامرزی استفاده کنید. شما در این سامانه باید مراحلی مثل گواهی بازرسی، اظهارنامه ارزش ، ورود مجوز ، اضافه کردن مدارک، صدور مجوز کامیون و مشاهده وضعیت اظهار را پشت سر بگذارید.
نکات مهم در انجام فرآیند ترخیص کالا
برای اینکه فرآیند ترخیص کالا از گمرک را به خوبی پشت سر بگذارید رعایت برخی نکات ضروری است. برخی از این نکات را با هم بررسی می‌کنیم:
- روند انجام فرایند ترخیص کالا در گمرک، یک روند طولانی و خسته کننده است. پشت سر گذاشتن مراحل ترخیص کالا نیز نیازمند دانش کافی در زمینه آشنایی با قوانین و مقررات گمرکی می‌باشد. سعی کنید برای ترخیص کالا تمام مدارکی که لازم است را به صورت دقیق آماده کنید و در کنار آنها مجوز‌های دیگری که نشان دهنده قانونی بودن کار شما است را هم مهیا نمایید.
- قبل از آغاز فرایند ترخیص کالا، کارت حق العمل کاری و کارت بازرگانی را آماده کنید. این کارت‌ها توسط سازمان گمرک کشور صادر می‌شوند. داشتن این کارت‌ها نشان می‌دهد که شما تمام فرایندهای تجاری خودتان را زیر نظر سازمان‌های نظارتی کشور انجام می‌دهید. یعنی تمام فعالیت‌های شما به صورت قانونی انجام می‌شود و ایراد قانونی نمی‌توان به آنها گرفت.
- ارزش کالاهای ترخیص شده را به صورت دقیق مشخص کنید. در کشور‌های مختلف کالاها با تفاوت‌های قیمت زیادی سنجیده می‌شوند و تنها افرادی می‌توانند قیمت مناسب و دقیق بر روی کالاها بگذارند که در زمینه ترخیص کالا، تجربه یا تخصص داشته باشند. برای انجام این فرایند بهتر است شما از یک تاجر با تجربه یا یک ترخیص کار حرفه‌ای کمک بگیرید.
کنترل گمرک، آخرین سد ترخیص کالا
آخرین مرحله ای که برای ترخیص کالا از گمرک باید پشت سر بگذارید مراحل کنترل گمرکی نام دارند. شما بعد از این که ثبت اظهارنامه را ثبت کردید و اسناد خودتان را در اختیار گمرک قرار دادید، باید مرحله آخر و اصلی یعنی کنترل گمرک را پشت سر بگذارید. کنترل‌های گمرکی معمولاً به دو بخش مهم تقسیم می‌شوند. در بخش اول اسناد و اظهارنامه‌های شما توسط متخصصین و کارشناسان گمرک بررسی می‌شوند و در صورت تایید شماره ارزیابی آنها به وسیله کارشناس در اظهارنامه ثبت می‌گردد و سند ترخیص کالا توسط کارشناس گمرک برای شما صادر می‌گردد.
در مرحله دوم، بعد از اینکه سند ترخیص را دریافت کردید، باید به صندوق صدور پروانه مراجعه نمایید و بعد از دریافت پروانه خروج کالاها و اسناد مورد نیاز را به دفتر کل انبارها و واحد خدمات تحویل دهید. با ارائه اسناد و مدارک تایید شده به واحد خدمات، می‌توانید کالاها را بارگیری کرده و نسبت به انتقال آنها به محل مورد نظر خودتان اقدام کنید. سعی کردیم مهم ترین نکات و مراحلی که در فرآیند ترخیص کالا در گمرک لازم است انجام دهید را در این مطلب خدمت شما توضیح دهیم. باز هم به این نکته تاکید می‌کنیم که مشورت گرفتن از یک تاجر با تجربه یا یک ترخیص کار ماهر فرآیند ترخیص کالا را با دقت و سرعت بیشتری برای شما به انجام می‌رساند.
جمع‌بندی
در این مطلب توضیحات مختلفی در مورد فرایند ترخیص کالا و بخش‌های مختلف آن شامل پروفرما، پکینگ لیست و بیمه‌نامه خدمت شما عرض کردیم. همچنین در مورد اهمیت اظهارنامه مالیاتی و مراحل کنترل گمرکی هم صحبت‌هایی داشتیم. به صورت کلی خدمت شما باید بگوییم که حتماً ترخیص کالا ازگمرک را با دقت زیاد و مطابق قانون انجام دهید. در صورتی که هر کدام از مراحل ترخیص کالا را به درستی پشت سر نگذارید یا در آنها اشتباهی داشته باشید، در آینده به شدت تنبیه خواهید شد. یکی از خطراتی که این مورد می‌تواند برای شما داشته باشد، قاچاق شناخته شدن کالای شما است. کالایی که قاچاق شناخته شود نه تنها از لحاظ مالی برای شما ضرر به همراه دارد بلکه مشکلات زیادی هم برای زندگی شما ایجاد خواهد نمود.
